Badanie ogólne moczu jest jednym z podstawowym i najczęściej wykonywanych badań w medycynie. Jednym z elementów ocenianych w tym badaniu jest stwierdzenie obecności krwi w moczu. Obecność krwi może mieć charakter utajony, stwierdzany tylko w badaniu ogólnym moczu, mówimy wtedy o krwinkomoczu. Jeżeli jest jej więcej, wtedy własnymi oczami dostrzeżesz zmianę zabarwienia moczu, lub nawet obecność skrzepów krwi. Wtedy można mówić o krwiomoczu.
Badanie ogólne moczu zwykle jest wykonywane metodą paskową, polegającą na zanurzeniu w moczu paska papierowego z naniesionymi znacznikami i następnie wprowadzeniu tego paska do urządzenia odczytującego zachodzące zmiany w znacznikach i przedstawieniu wyniku w formie wydruku. Badanie takie może nie być w pełni dokładne.
W przypadku stwierdzenia obecności krwi w moczu, warto badanie takie rozszerzyć o badanie osadu moczu. Polega to na mikroskopowej ocenie części stałych po odwirowaniu moczu w laboratoryjnych wirówkach. Badanie takie jest przeprowadzane przez laboranta, i jest badaniem wnoszącym więcej informacji.
Dopuszcza się obecność do 2-3 erytrocytów w jednym polu widzenia mikroskopu. Zwiększona ilości krwi w moczu zawsze budzi niepokój i powinna zostać wyjaśniona. Najczęstszymi przyczynami obecności krwi w moczu są zakażenie układu moczowego i wydalanie kamienia. Zwykle tym stanom towarzyszą znaczne objawy, które mogą naprowadzić lekarza na postawienie właściwego rozpoznania i leczenia. Niektóre choroby mogą nie sprawiać tak wyraźnych dolegliwości i przyczyny mogą również być inne.
Oto główny podział przyczyn krwiomoczu, wymieniający najczęstsze, ale nie jedyne przyczyny:
Przyczyny przednerkowe – ogólnoustrojowe
- przyjmowanie leków rozrzedzających krew (np. kwasu acetylosalicylowego, lub pochodnych warfaryny) np. w przebiegu leczenia chorób serca, nadciśnienia tętniczego lub zakrzepicy,
- rozwijająca się skaza krwotoczna,
- niewydolność wątroby.
Przyczyny nerkowe – związane z miąższem nerki odpowiedzialnym za powstawanie moczu
- kłębuszkowe zapalenia nerek,
- nowotwory,
- czynna gruźlica nerki,
- uraz nerki.
Przyczyny pozanerkowe – związane z częścią układu moczowego odpowiedzialnego za odprowadzenie moczu
- kamica nerkowa,
- kamienie w moczowodach lub pęcherzu moczowym,
- odmiedniczkowe zapalenie nerki,
- zakażenie pęcherza lub cewki moczowej,
- rozwijający się rak pęcherza,
- u mężczyzn łagodny rozrost stercza (prostaty) lub rak.
W przypadku stwierdzenia obecności krwi w moczu musisz udać się do lekarza. O ile dolegliwości nie są nasilone warto wizytę poprzedzić wykonaniem badania ogólnego moczu z badaniem osadu i badania USG jamy brzusznej z wypełnionym pęcherzem moczowym (konieczne dla oceny pęcherza moczowego). W przypadku występowania częstomoczu, pieczenia w trakcie mikcji, warto wykonać jeszcze posiew moczu – który w przypadku infekcji wykaże obecność bakterii i określi skuteczne antybiotyki.
Marek Draczyński
Urolog
