Wątroba to organ, który pełni ważną funkcję w organizmie. Oczyszcza krew, dzięki czemu pozostałe organy mogą działać w prawidłowy sposób. Jednak niezdrowe jedzenie i nawyki coraz częściej doprowadzają do problemów z wątrobą. Warto więc modyfikować swoją dietę tak, aby odciążyć wątrobę. W jaki sposób to robić? Jakie przyprawy stosować, by dieta wątrobowa była skuteczna?
Jaką funkcję w organizmie pełni wątroba?
Podstawowym zadaniem wątroby jest detoksykacja organizmu, czyli usuwanie z niego groźnych toksyn. Wątroba filtruje krew, oczyszczając ją ze szkodliwych substancji. Praca wątroby może być utrudniona, jeśli odżywiamy się w nieprawidłowy sposób. (1) Na jej działanie negatywnie wpływają między innymi:
- dieta oparta na niezdrowych tłuszczach, zwłaszcza bogata w produkty smażone i odsmażane, panierowane lub duszone w tłustych sosach,
- nadwaga,
- szybka utrata masy ciała (np. w wyniku bardzo restrykcyjnej diety),
- przyjmowanie leków,
- alkohol i palenie papierosów,
- cukier, słodycze i dania typu fast food, które są wysoko przetworzone
Wątroba ma dużą zdolność regeneracji, dlatego warto dbać o jej oczyszczanie i chronić ją odpowiednią dietą. (1) Dieta wątrobowa opiera się na spożywaniu lekkostrawnych posiłków, głównie gotowanych lub przygotowywanych na parze. W takiej diecie należy uwzględnić też przyprawy – niektóre z nich mogą mieć działanie wspierające regenerację i pracę wątroby.
Dieta wątrobowa – przyprawy, które ją wspierają
Większość przypraw, które wspomagają pracę wątroby, to dobrze znane w naszej kuchni zioła. Na rozkurczanie dróg żółciowych dobrze działa oregano, zielona pietruszka, majeranek, kminek, tymianek oraz koperek. Z rzadziej stosowanych przypraw poleca się także anyż, cynamon, goździki i wanilię. (2)
Przyprawy w diecie wątrobowej – co stosować z umiarem, czego unikać?
A co z resztą przypraw? Neutralne dla pracy wątroby przyprawy można stosować w ograniczonej ilości. Są to przede wszystkim sól, liść laurowy, gałka muszkatołowa i ziele angielskie. Również przecier pomidorowy lub popularny keczup zalecany jest w umiarkowanych ilościach. (2)
W zależności od indywidualnej tolerancji, w diecie wątrobowej można stosować również czosnek, cebulę oraz słodką paprykę (mieloną). Niektórzy tolerują te przyprawy dobrze i wtedy mogą spożywać ich ograniczone ilości. U innych osób może wystąpić gorsza tolerancja na niektóre lub wszystkie przyprawy z tej grupy, wtedy należy ich unikać.
Dieta wątrobowa powinna zostać pozbawiona przypraw drażniących, wśród których należy wymienić pieprz, ostrą paprykę, ocet oraz gorczycę. Nie należy także sięgać po mieszanki przypraw zawierające te składniki, np. popularne curry. Również musztarda zawierająca gorczycę i ocet nie będzie dobrym wyborem.
- William Ganong: Fizjologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007.
- Michelle Robson-Garth, The Everything Guide to Spices for Health, Simon and Schuster 2015.
- Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, PZWL, 2014
