Chcąc kontynuować wątek rehabilitacji z udziałem zwierząt nie możemy pominąć jednej z form z udziałem najwcześniej udomowionych zwierząt, psami.

Czym jest kynoterapia?

Zajęcia z udziałem psów zwane kynoterapią (z greckiego: kyon – pies, gr. therapeia – opieka, leczenie) lub dogoterapią (z ang. dog – pies, ang. therapy – terapia) to ciekawa forma terapii kontaktowej z pomocą specjalnie wyszkolonych do tego celu psów. Interesujące jest to, że może być stosowana u osób z różnymi schorzeniami, w różnym wieku. Począwszy od niemowląt, skończywszy na osobach starszych.

Początki zajęć z udziałem psów w Polsce sięgają roku 1987, w roku 2004 powołano Polski Związek Dogoterapii, w roku 2006 Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne. Czy zajęcia z udziałem psa mogą być działalnością zawodową ? Otóż tak! Dzięki staraniom pani Hanny Wojciechowskiej oraz Włodzimierza Cioć z Polskiego Towarzystwa Kynoterapeutycznego aby uznać standaryzowaną formę zajęć zwaną kynoterapią za zawód, udało się wpisać go do „Klasyfikacji zawodów i specjalności” w grupie „Średni personel do spraw zdrowia” jako Kynoterapeuta (dogoterapeuta).

W Polsce zajęciami z udziałem psa zajmują się osoby po ukończonych studiach i kursach, zarówno indywidualnie jak i zrzeszone w fundacjach, które łączy jedna cecha – są miłośnikami psów.

Zajęcia terapeutyczne z udziałem psa stosuje się z powodzeniem dla osób niepełnosprawnych fizycznie, umysłowo, ale także dla ludzi zdrowych, z problemami emocjonalnymi.

Ta specyficzna więź, która łączy psa z pacjentem, ich wzajemne zaufanie, prawdziwe reakcje na zachowanie, szczerość uczuć, wrażenia zmysłowe, jak dotyk, zapach są doskonałym uzupełnieniem regularnej terapii.

Jaki powinien być pies terapeuta?

Rasowy. I nie jest to żaden snobizm, po prostu należy brać pod uwagę pierwotne przeznaczenie rasy i związane z tym cechy charakteru. Ma to znaczący wpływ na bezpieczeństwo podczas zajęć. A tylko u psów rasowych jesteśmy w stanie to przewidzieć. Istotną cechą jest również poziom zsocjalizowania psa. Jego zdolność do akceptowania zmian otoczenia i ludzi. To, jak bardzo lubi ludzi i na ile im pozwoli. Niejednokrotnie zdarza się przecież, że małe dziecięce rączki uwieszą się na sierści czy ogonie. Choć rolą opiekunów jest zapobieganie takim sytuacjom, to jednak jeśli już zdarzą się, to pies musi zareagować spokojnie. Tak naprawdę nie ma takiej rasy psów, która z punktu nadaje się do pracy w terapii.

Jak wspomniałam wcześniej określone rasy dają nam szczególne sygnały, czego możemy się spodziewać po psie, ale jest to tylko wstęp. Pies powinien być od samego początku szkolony metodami pozytywnymi i wykazywać rozumne posłuszeństwo.

Nie ma szczególnych wskazań co do rasy, natomiast można wymienić kilka z nich, które często są używane:

  • Golden Retriever
  • Labrador retriever
  • Cavalier King Charles Spaniel
  • Nowofunland
  • Berneński Pies Pasterski

W kynoterapii nie mogą pracować psy obronne, stróżujące czy bojowe takie jak: Rottweiler, Doberman, molosy.

Wspomniane wcześniej Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne opracowało standardy zajęć z udziałem psa, a zajęcia według nich prowadzone nazywane są kynoterapią. W kynoterapii zajęcia prowadzone są w 3 formach. Każda z nich ma swoje zasady prowadzenia zajęć oraz wymagania odnośnie zespołu prowadzącego zajęcia i umiejętności psa. Formy zajęć kynoterapii:

  1. Spotkanie z psem (SP) – zajęcia z psem, które mają na celu stworzenie pozytywnego kontaktu pomiędzy uczestnikami a psem. W trakcie spontanicznej, radosnej zabawy (ukierunkowanej przez prowadzącego) uczestnicy przyzwyczajają się do kontaktu z psem, głaszczą go, wydają polecenia. Zajęcia SP mają za zadanie dostarczenie uczestnikom pozytywnego ładunku emocjonalnego i satysfakcji z obcowania z psem, przełamują lęki w kontaktach z otoczeniem. Zajęcia stymulują rozwój zmysłów, pobudzają aktywność, pozwalają oderwać się od otaczającej rzeczywistości. Mają formę spotkań indywidualnych lub pracy grupowej.
  2. Edukacja z psem (EP) – zajęcia mają na celu usprawnienie sfery intelektualnej i poznawczej. Pies uczestnicząc w zajęciach motywuje do nauki i poprzez stworzenie przyjaznych warunków emocjonalnych zwiększa możliwości przyswojenia wiedzy. Dziecko chętniej zapamiętuje treści, których bohaterem jest pies. EP pomaga również osobom o obniżonej percepcji lub niechęci (z różnych powodów) do przyswajania wiedzy i przebywania w szkole. Zajęcia prowadzone są w grupach (klasach) lub indywidualnie przez zespół kynoterapeutyczny kierowany przez pedagoga. Mają określony scenariusz realizujący program nauczania. Wskazana jest ewaluacja i dokumentacja zajęć, zwłaszcza indywidualnych.
  3. Terapia z psem (TP) – to zestaw ćwiczeń ukierunkowanych na konkretną rehabilitację, dostosowanych do schorzenia pacjenta. Układany w ścisłym porozumieniu z rehabilitantem i lekarzem. Terapia z psem musi być dokładnie dokumentowana, co pozwala na okresowe sprawdzanie skuteczności. Największe efekty przynosi terapia w małych grupach, maksymalnie trzy osoby.

Dzięki ukryciu zajęć terapeutycznych czy ćwiczeń rehabilitacyjnych w zabawie z psem, dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach i nie mają oporów przed ich wykonywaniem. Stąd tak duża efektywność kynoterapii w rehabilitacji dzieci. Doskonałe efekty ma również kynoterapia u osób starszych, chorych czy samotnych. W innych krajach psy niemal codziennie odwiedzają chorych w szpitalach, domach opieki czy nawet więzieniach. W naszym kraju zajęcia w placówkach zamkniętych z trudem są akceptowane, można spotkać się z nimi sporadycznie.

W jakich schorzeniach może być wykorzystana terapia z psem?

  • dziecięce porażenie mózgowe
  • zespół Downa
  • autyzm
  • upośledzenia umysłowe i fizyczne
  • ADHD
  • choroba Parkinsona
  • stwardnienie rozsiane
  • uszkodzenie wzroku i słuchu i wiele innych

Paniczny lęk przed psami – kynofobia – nie jest przeciwwskazaniem do zajęć. W tym przypadku należy zacząć od zajęć zmniejszających ten strach.

Kiedy nie można wykorzystać terapii z psem?

Dogoterapia nie jest wskazana w przypadku, gdy występuje:

  • alergia na psią sierść
  • agresja w stosunku do psów
  • choroba i przeziębienie występujące z gorączką i osłabieniem organizmu

Co można uzyskać poprzez zajęcia z udziałem psa?

  • znaczne rozwinięcie mowy, wzbogacenie słownika
  • rozwijania funkcji poznawczych
  • ćwiczenie mięśni przy ćwiczeniach ruchowych
  • przełamanie lęku, łagodzenie stresu, samotności
  • uczenie samodzielności
  • wyrabianie pozytywnych nawyków, np. mycie rąk po zabawie z psem
  • nauka zasad bezpiecznego postępowania z psem
  • ćwiczenia koncentracji uwagi

Kynoterapia, aby przyniosła wymierne korzyści, musi być przeprowadzana w ścisłym porozumieniu z lekarzem prowadzącym, rehabilitantem i nierzadko psychoterapeutą.

Należy również pamiętać że zajęcia z udziałem psa są wyłącznie terapią pomocniczą, nie może być jedyną formą rehabilitacji w przypadku osób chorych. Zawsze powinna być przeprowadzana przez wykwalifikowanego specjalistę, w porozumieniu z lekarzem.

Więcej szczegółowych informacji o:

Powiązane wpisy:

5 najlepszych ras psów do mieszkania w bloku5 najlepszych ras psów do mieszkania w bloku O czym warto pamiętać decydując się na psaO czym warto pamiętać decydując się na psa img 4120Zwierzęta w naszym domu, a radość dziecka wrzesien to czas wyboru zajec dodatkowych dla naszych dzieci gdzie i jak szukacWrzesień to czas wyboru zajęć dodatkowych dla naszych dzieci. Gdzie i jak szukać?