Jak bardzo organizm człowieka zmienił się od czasów prehistorycznych? Okazuje się, że znacznie mniej, niż mogłoby się nam wydawać. Dlatego i dieta oparta na produktach podobnych do tych, które mogli spożywać nasi przodkowie z epoki kamienia, okazuje się zdaniem wielu naukowców najwłaściwszym sposobem odżywiania. Na czym więc polega dieta paleo? Co jeść, będąc na takiej diecie?
Twórcą diety paleo jest prof. Loren Cordain z Uniwersytetu w Colorado. Warto tu wyjaśnić, że paleo to nie dieta odchudzająca do stosowania przez określony czas ani też żadna inna dieta okresowa. To stała zmiana sposobu odżywiania się. Powrót do korzeni, do czasów, kiedy ludzkość odżywiała się naturalnie. O zdrowiu decydował – i wedle promujących dietę specjalistów nadal decyduje – dobór takich składników, do których przystosowany jest nasz układ trawienny.
Dlaczego sięgać do paleolitu?
Paleolit nazywamy też epoką kamienia łupanego. Trwał od ok. 2,5 mln do 8 tys. lat p.n.e. W tym bardzo długim okresie nasz gatunek wykształcił wszystkie wyróżniające go cechy. Z licznych badań wynika, że dieta żyjących wtedy w grupach rodzinnych myśliwych i zbieraczy jest dietą, do której najlepiej przystosowany jest układ pokarmowy człowieka. Dieta paleo ma więc w sposób najpełniejszy dostarczać organizmowi potrzebnych mu składników odżywczych. Produkty wchodzące w skład paleo-menu to odpowiedniki pokarmu dostępnego dla człowieka, który jeszcze nie był ani rolnikiem, ani hodowcą. Jest to więc dieta wolna od zbóż, nabiału, jak również cukru oraz wszelkich produktów przetworzonych. Uwaga – nie jest to dieta odpowiednia dla wegetarian. Wręcz przeciwnie, mięso stanowi jej bardzo istotny składnik.
Dieta paleo – co jeść?
Zasady diety paleo nie są skomplikowane. Jest to dieta wysokobiałkowa, w której skład wchodzą produkty z następujących grup:
- mięso (koniecznie chude),
- ryby i owoce morza,
- warzywa – te niezawierające skrobi, a więc wykluczamy np. ziemniaki,
- owoce,
- orzechy, ziarna, pestki,
- grzyby.
Oprócz dużej ilości białka charakterystyczna dla diety „epoki kamienia” jest duża podaż błonnika pokarmowego, węglowodanów pochodzących wyłącznie z warzyw i owoców oraz niewielka ilość tłuszczu (czy to zwierzęcego, czy roślinnego – a konkretnie oliwy z oliwek). Dopuszczalne jest także spożywanie jajek.
Do produktów, które nie powinny wejść w skład naszego paleo-menu, należą natomiast:
- nabiał,
- ziemniaki,
- rośliny strączkowe (poza fasolką szparagową),
- zboża,
- kukurydza,
- produkty zawierające drożdże,
- cukier i wszelkie produkty, do których cukier został dodany,
- kawa,
- alkohol,
- napoje gazowane,
- wszelkiego rodzaju produkty przetworzone.
Ta ostatnia pozycja jest niezwykle ważna – dotyczy również przetworów mięsnych, konserw zawierających warzywa i innych dań gotowych czy produktów zawierających niepotrzebne dodatki. Główna zasada diety paleo to odżywianie się jak najbardziej naturalnie. O zdrowiu decyduje tutaj głównie brak rozmaitych dodatków, takich jak cukier, nadmiar soli, barwniki, konserwanty, aromaty itp.
Jak rozpocząć dietę paleo?
Na dietę paleo należy przechodzić stopniowo, nigdy gwałtownie. Organizm musi w swoim tempie przestawić się na nowy sposób odżywiania. Wykluczaj ze swojego jadłospisu niedozwolone produkty stopniowo, systematycznie. Kiedy już w pełni przejdziesz na dietę paleo, pamiętaj, że wszelkie odstępstwa od niej (nie jest to w końcu dieta drakońska), czyli posiłki niedozwolone, nie mogą przekroczyć 15% całości zjadanego pokarmu.
Oprócz samej diety wprowadź także modyfikacje do innych elementów swojego trybu życia. Naturalne odżywianie się powinno iść w parze ze spędzaniem czasu na powietrzu, ze zdrowym ruchem, dawką wysiłku fizycznego. Jest to tryb życia aktywny, niesiedzący.
Jakie są efekty diety paleo?
Jednym z efektów diety paleo, jak również ogólnej zmiany stylu życia, jest spadek wagi. To skutek wykluczenia z diety słodyczy, produktów przetworzonych, nadmiaru tłuszczu, a także produktów zbożowych. Twój organizm pozbędzie się nadmiaru wody, znikną ewentualne obrzęki, np. kończyn dolnych. Dzięki wykluczeniu cukru (także cukrów złożonych pochodzących ze zbóż) pozbywamy się też nadprodukcji insuliny przez trzustkę. Dzięki temu poziom glukozy we krwi stabilizuje się. Dieta polepsza również odporność organizmu, przyczynia się do poprawy koncentracji. Pomaga zwalczać takie dolegliwości „cywilizacyjne” jak alergie, astma, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, trądzik.
Oczywiście nigdy nie poznamy prawdziwego, w stu procentach pewnego jadłospisu naszych przodków. Informacji o nim dostarczają nam badania i przypuszczenia naukowców. Jednak przypuszczenia te mają pokrycie w rzeczywistości, a wiele osób, które wypróbowały już dietę paleo, chwali jej efekty. Każdemu z nas z pewnością przyda się zwiększenie udziału produktów zdrowych w jadłospisie, a wyeliminowanie tych niezdrowych. Co ważne, pamiętaj, aby wybierać produkty z hodowli i upraw ekologicznych – bez zbędnej chemii i antybiotyków. Tego też wymaga odżywianie się naturalnie. O zdrowiu, które wynika z takiej diety, trzeba przekonać się samemu – być może to właśnie jest dieta dla ciebie?
