10 października obchodzimy Międzynarodowy Dzień Zdrowia Psychicznego. Jego celem jest zwiększanie świadomości społecznej, rozpowszechnianie informacji na temat zdrowia psychicznego oraz walka ze stereotypami. Chociaż najbardziej znanymi zaburzeniami psychicznymi są depresja i schizofrenia, to spektrum tych chorób jest bardzo szerokie. Dzisiaj przyglądamy się wybranym problemom, z którymi możemy – i powinniśmy – walczyć z pomocą specjalisty.
Zaburzenia snu
Współczesny styl życia często wpływa negatywnie na naturalny rytm biologiczny człowieka. Zmartwienia, codzienne problemy oraz towarzyszący im stres sprawiają, że kłopot z zapewnieniem sobie odpowiedniego snu ma coraz większa liczba osób. W jaki sposób objawiają się te zaburzenia? Są to przede wszystkim: problemy z zasypianiem, częste wybudzanie w nocy, wczesne budzenie się rano, zła jakość snu, a także zbyt mała czy zbyt duża ilość snu. Te objawy występują zwykle w stanach lękowych lub depresyjnych, a także przy kłopotach osobistych, zdrowotnych oraz ekonomicznych. Terapia zaburzeń snu polega na zdiagnozowaniu podłoża problemu oraz wdrożeniu leczenia powiązanego z przeprowadzeniem psychoterapii w celu eliminacji zaburzeń psychicznych, którym towarzyszą problemy ze snem.
Syndrom BurnOut, czyli wypalenie zawodowe
Według badań Eurostatu Polacy zaliczają się do najdłużej pracujących osób w całej Unii Europejskiej. Średni czas pracy to 40,7 godzin tygodniowo. Praca w stresie i pod presją czasu sprawia, że człowiek zaczyna tracić naturalną zdolność do regeneracji i wypoczynku, a to – jak zauważa lek. Tomasz Kaszewski, psychiatra z Poradni Zdrowia Psychicznego HARMONIA Grupy LUX MED, w znacznym stopniu przekłada się negatywnie nie tylko na życie zawodowe, ale także prywatne.
Wypalenie zawodowe, w rzeczywistości czysto „zawodowym” jest tylko z nazwy. Przejawia się najczęściej w postaci obniżenia efektywności pracy, brakiem satysfakcji i wycofaniem z jakichkolwiek aktywności zawodowych, ale także społecznych. Odbija się negatywnie na zdrowiu fizycznym, relacjach towarzyskich i życiu rodzinnym. Mimo że zjawisko zatacza coraz szersze kręgi, w dalszym ciągu pozostaje tematem tabu, a niezdiagnozowane i nieleczone – prowadzi często do depresji. Dlatego tak ważne jest, by odpowiednio wcześnie zareagować na niepokojące objawy. Niezwykle istotną rolę odgrywa tu rodzina i najbliżsi, ponieważ nam samym brak jest obiektywizmu i obniżony nastrój tłumaczymy często przemęczeniem i brakiem snu. A mogą być to już pierwsze sygnały stanów przeddepresyjnych. Warto wówczas zgłosić się po pomoc do specjalisty. – lek. Tomasz Kaszewski, psychiatra z Poradni Zdrowia Psychicznego HARMONIA Grupy LUX MED
Nerwice
Nerwice to cały szereg różnych dolegliwości, a ich cechą wspólną jest doświadczanie różnego rodzaju lęków. Zaliczamy do nich fobie (np. agrofobia – lęk przed wyjściem z domu, arachnofobia – lęk przed pajakami), zaburzenia lękowe z napadami paniki, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (potocznie określane jako „nerwica natręctw”), a także nerwice wywołane reakcją na silny stres. Nerwicom towarzyszą często różnorodne objawy fizyczne, np. bóle brzucha. Osoby z tą dolegliwością powinny przede wszystkim skonsultować się z psychologiem, który może zalecić także dodatkową terapię psychiatryczną.
Uzależnienia
Badania EZOP[1] wykazały, że około 3 mln Polaków ma problemy z alkoholem, z czego ponad 600 tysięcy można uznać za uzależnione. Leczenie tego problemu to długi i skomplikowany proces, a jego najważniejszym elementem jest terapia.
Człowiek uzależniony nie jest w stanie sam poradzić sobie z problemem – niezbędna jest indywidualnie dobrana, intensywna opieka psychologiczna. W trakcie terapii uzależniony dowiaduje się, jak poradzić sobie z nałogiem i wypracować ścieżki zapobiegania nawrotom, a także jak ukierunkować swoje życie, skutecznie odmawiać pokusom oraz funkcjonować w świecie, w którym ma łatwy dostęp do używek. Ważnym czynnikiem na drodze do sukcesu jest także włączenie do terapii rodziny i bliskich osoby uzależnionej – lek. Tomasz Kaszewski, psychiatra z Poradni Zdrowia Psychicznego HARMONIA Grupy LUX MED
Dzieci także chorują
Dzieci, podobnie jak osoby dorosłe, mogą doświadczać różnych zaburzeń psychicznych. Część z tych problemów występuje i u osób dorosłych (np. depresja czy schizofrenia), inne z kolei są typowe dla wieku dziecięcego, np. zespoły nadpobudliwości ruchowej (np. ADHD), całościowe zaburzenia rozwoju (jak np. autyzm, zespół Aspergera czy zespół Retta) czy moczenie nocne. Psychologowie dziecięcy prowadzą także konsultacje pod kątem gotowości szkolnej: sprawdzają, czy dzieci są gotowe na rozpoczęcie kolejnego etapu w swoim życiu, uwzględniając ich rozwój fizyczny, emocjonalny i intelektualny po to, aby mogły sprostać wyzwaniom nowego środowiska, którym jest szkoła.
Dobre zdrowie, zarówno to fizyczne, jak i psychiczne, jest niezbędne do szczęśliwego życia. Dlatego jeśli doświadczamy dolegliwości ze strony naszego ciała lub umysłu – nie zastanawiajmy się -skorzystajmy z pomocy specjalisty, który będzie potrafił dotrzeć do źródła problemu i zaproponuje odpowiednią terapię. O tym należy pamiętać, nie tylko w Międzynarodowym Dniu Zdrowia Psychicznego.
(1)„Epidemiologia Zaburzeń Psychiatrycznych i Dostępność Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej” – projekt Instytutu Psychiatrii i Neurologii, Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny oraz Akademii Medycznej we Wrocławiu, realizowany w celu poznania epidemiologii chorób psychicznych.