Istnieje wiele czynników mających wpływ na naszą mowę, ich obecność może opóźniać rozwój mowy dziecka lub powodować wystąpienie różnorodnych wad wymowy. W trakcie spotkania diagnozującego logopeda nie tylko ocenia rozwój mowy, ale właśnie szuka również prawdopodobnej przyczyny wystąpienia nieprawidłowości w artykulacji.
Czynniki zaburzające rozwój mowy można podzielić na pięć grup. Pierwsza grupa to tak zwane czynniki mechaniczne, wszelkiego rodzaju wady zgryzu, nieprawidłowości w budowie artykulatorów i jamy ustnej, anomalie w uzębieniu, skrzywienia przegrody nosowej czy chociażby przykrótkie wędzidełko podjęzykowe, nie pozostają obojętne na rozwój mowy.
Do drugiej grupy tzw. audiogennej, zaliczamy wszelkiego rodzaju nieprawidłowości związane ze słuchem, mowa tu nie tylko o głuchocie czy niedosłuchach, ale również zaburzeniach słuchu fonematycznego.
Trzecią grupę stanowią czynniki funkcjonalne-środowiskowe, reakcje dorosłych na mowę dziecka, sposób artykulacji i wypowiedzi osób dorosłych, nieprawidłowe wzorce, nadmiar lub niedostatek stymulacji językowej, brak podniet do mówienia, zalewanie dziecka mową, a sporadycznych przypadkach dwujęzyczność, mogą powodować nieprawidłowości w rozwoju mowy.
Wszelkiego rodzaju uszkodzenia układu nerwowego, wpływają na cały rozwój człowieka, również na stan jego mowy, tę grupę czynników określamy mianem czynników centralnych.
Ostatnią grupę, grupę sprzężoną stanowią takie czynniki jak: cesarskie cięcia, wcześniactwo, zaburzenia integracji sensorycznej, opóźniony rozwój psychomotoryczny i emocjonalny dziecka czy chociażby nieprawidłowości w napięciu mięśniowym. Oczywiście to że, dziecko przyszło na świat przedwcześnie lub ma obniżone napięcie mięśniowe, nie znaczy, że zawsze będzie miało opóźniony rozwój mowy lub wadę wymowy, jednak tej grupie dzieci należy przyglądać się baczniej, warto również szybciej skorzystać z pierwszej porady logopedycznej, ponieważ zasada, że lepiej zapobiegać niż leczyć jest aktualna również w dziedzinie logopedii.
