Odpowiada za instynkt macierzyński, prawidłową laktację i wydzielanie progesteronu, który chroni rozwijające się dziecko – prolaktyna to hormon niezwykle ważny w czasie ciąży i karmienia piersią. Już w kilka tygodni po zapłodnieniu jego stężenie gwałtownie wzrasta i jest to całkowicie naturalne zjawisko. Warto jednak wykonać badanie prolaktyny, szczególnie jeśli w przeszłości miałaś trudności z donoszeniem ciąży.
W czasie ciąży gospodarka hormonalna ulega istotnym zmianom – gwałtownie rośnie poziom hormonów, m.in. gonadotropiny kosmówkowej, której stężenie bada test ciążowy, progesteronu, estrogenu, relaksyny, oksytocyny i endorfin. To właśnie one są odpowiedzialne za poranne mdłości, nadwrażliwość na zapachy i zmianę apetytu, ale też za uczucie szczęścia, wzrost libido czy skurcze porodowe. Hormony dbają o prawidłowy rozwój Twojego maleństwa. Organizm ciężarnej zwiększa produkcję jeszcze jednego bardzo ważnego związku chemicznego – prolaktyny, która odgrywa ważną rolę zarówno w czasie ciąży, jak też później, gdy będziesz karmić swoje dziecko piersią.
Ochrona dziecka, laktacja i poczucie więzi
Prolaktyna to hormon wydzielany przez przedni płat przysadki mózgowej. Podtrzymuje on pracę ciałka żółtego, które jest odpowiedzialne za produkcję progesteronu – ten z kolei odgrywa ogromną rolę w bezpiecznym donoszeniu ciąży. Prolaktyna odpowiada też za instynkt macierzyński, zachowanie libido w ciąży oraz prawidłową laktację. Największe stężenie tego hormonu odnotowuje się tuż przed samym porodem. Po urodzeniu dziecka spada, aby osiągnąć najwyższy poziom w czasie karmienia dziecka piersią. Za zwiększenie wydzielania prolaktyny odpowiada pobudzanie receptorów w brodawce sutkowej przez ssące pierś maleństwo. Prawidłowe stężenie tego związku chemicznego jest niezbędne do utrzymania laktacji. Dodatkowo prolaktyna hamuje wydzielanie gonadotropiny kosmówkowej, a co za tym idzie ma wpływ na zatrzymanie owulacji(1).
Kiedy badanie jest konieczne
Podwyższony poziom prolaktyny w ciąży jest zjawiskiem normalnym i nie wymaga leczenia. Stały wzrost tego hormonu diagnozuje się już od około 8-go tygodnia ciąży. Jednak w niektórych przypadkach podwyższony poziom tego hormonu może wymagać interwencji farmakologicznej. Dotyczy to kobiet, które wielokrotnie poroniły, a w czasie tych ciąż wykryto bardzo wysoki poziom prolaktyny. Dlatego w wielu przypadkach konieczne jest wykonanie badania i ewentualnie wdrożenie leczenia. Przeciwwskazaniem do przyjmowania preparatów hamujących wydzielanie prolaktyny może być m.in. nadciśnienie tętnicze(3).
Prolaktyna pod kontrolą
Najlepiej, aby interpretacja wyników badania prolaktyny została wykonana przez lekarza. Przyczyną zbyt wysokiego stężenia tego hormonu może być m.in. niedoczynność tarczycy, łagodny guz przysadki mózgowej czy przyjmowanie leków psychotropowych. Jakiekolwiek leczenie farmakologiczne powinno się odbywać ściśle pod nadzorem lekarza – dobierze on leki najbezpieczniejsze dla rozwijającego się płodu i będzie na bieżąco kontrolował ich wpływ na organizm matki i dziecka. Pamiętaj jednak, że wysoki poziom prolaktyny w ciąży leczy się tylko w nielicznych przypadkach – u większości ciężarnych jest to stan zupełnie normalny i niezagrażający zdrowiu maleństwa.
*) http://www.termedia.pl/Biological-role-of-prolactin,4,19239,1,1.html (dostęp 10.06.2016)
**) http://www.termedia.pl/Hiperprolaktynemia,4,12413,1,1.html
***) Theau A., Ciąża, Wrocław 2007, s. 365
