Proces kształtowania się odporności dziecka rozpoczyna się już w okresie życia płodowego i trwa aż do zakończenia okresu dojrzewania. Układ odpornościowy odpowiedzialny jest za utrzymanie homeostazy ustroju oraz nadzorowanie przebieg procesów immunologicznych. Najważniejszym czynnikiem w jego prawidłowym rozwoju jest odpowiedni sposób żywienia. Jak budować odporność dziecka w zależności od wieku? Czy lepiej wybrać lek czy suplement diety? Czy można stosować równolegle tran i inne preparaty?
Witaminy dla niemowląt
Nieukształtowany układ odpornościowy małe dziecka sprawia, iż nie jest w stanie radzić sobie z wieloma drobnoustrojami. Kluczowe jest tutaj karmienie naturalne przynajmniej do 6. miesiąca życia: dzięki temu dostarcza się bakterie Gram(+) Bifidobacterium Bifidum chroniące jelita przed różnymi zakażeniami. Kolejnym etapem jest rozszerzenie diety niemowlęcia o składniki najwyższej jakości wedle aktualnych tabeli żywieniowych karmienia niemowląt. U małych dzieci ewentualne niedobory witamin należy uzupełniać za pomocą leku, który zapobiega powstawaniu chorób i jest zatwierdzony przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyborów Medycznych i Produktów Biobójczych. Przykładem takiego produktu jest lek Vibovit dla niemowląt.
Jak wspierać odporność niemowlęcia? Zalecana jest zmiana klimatu, dzięki czemu organizm maluszka nauczy się przystosowywać do różnych temperatur i warunków otoczenia. Wspólna zabawa z innymi dziećmi przyczyni się do wymiany nieznanych organizmowi bakterii, a dzięki temu nauczy się wytwarzać odpowiednie przeciwciała. Oczywiście bardzo ważny jest czas na świeżym powietrzu i ekspozycja na działanie promieni słonecznych – umożliwia to produkcję witaminy D kształtująca układ odpornościowy, a także odpowiednio zbilansowana dieta bogata w warzywa i owoce.
Więcej informacji o witaminach niezbędnych dla niemowlaka można znaleźć na stronie producenta leku Vibovit Baby: http://www.vibovit.pl/produkty/vibovit-baby/.
Żelki z witaminami – dla kogo?
Wiele dzieciaków w wieku szkolnym ma awersję do jedzenia owoców i warzyw. Nie pomagają tu już sprytne sztuczki polegające na zamianie tradycyjnej zupy w krem lub zblendowanie owoców w przyjemne smoothie. Dzieci się buntują w i ogóle nie chcą jeść owoców i warzyw, a co za tym idzie, w konsekwencji nie dostarczają organizmowi odpowiedniej dawki witamin i minerałów. W takim przypadku nie trzeba sięgać po lek, wystarczy zwykły suplement diety, który ma za zadanie uzupełnić niedobory w codziennej diecie dziecka.
Jakie witaminy są kluczowe dla prawidłowego rozwoju fizycznego i umysłowego ucznia? Do najważniejszych z nich zalicza się witamina C wpływająca na pracę naczyń krwionośnych, kwas foliowy odpowiedzialny za kształtowanie układu nerwowego, wspomnianą witaminę D ważna dla kości i zębów, witaminę A wpływająca na wzrost komórek i prawidłowe widzenie, witamina E niszcząca wolne rodniki tlenowe i poprawiająca pracę mięśnia sercowego, a także cynk, selen (chroni przed stresem oksydacyjnym), niacyna oraz biotyna.
Takie witaminy w postaci żelek budzą kontrowersje u części rodziców, ponieważ dzieci nie traktują ich jako suplementu diety a zwykłe słodycze, po które można sięgać o dowolnej porze dnia i nocy. Jednak takie zachowanie wynika z tego, iż dziecko nie zna różnicy między takimi preparatami a żelkami ze sklepu – to już rolą rodzica jest dokładnie wyjaśnienie, na czym polega różnica i po co się je takie żelki. Pomocne pomogą być tu chociażby witaminy w postaci żelek dla dorosłych – nie je się ich dla smaku, a forma miękkiej żelki ma ułatwić zażycie suplementu. I tu dochodzimy do najważniejszej kwestii – dla kogo są przeznaczone żelki z witaminami? Mogą po nie sięgać dzieci, które są w okresie wyrastania nowych zębów i mają trudności z jedzeniem, dla uczniów z problemami połykania większych tabletek, a także dzieci mające skłonności do częstych infekcji. Żelki z witaminami nie mogą mieć w składzie substancji konserwujących – przykładem takiego produktu jest Vibovit Literki Żelki.
Tran norweski dla dzieci
Tran norweski zawiera cenna dla rozwijającego się organizmu kwasy omega-3, w skład których wchodzi wielonienasycony kwas tłuszczowy EPA oraz kwas DHA – oba korzystnie oddziałowujące na prawidłowe działanie pracy serca oraz wspierają pracę mózgu. Według Instytutu Żywności i Żywienia (IŻŻ) zapotrzebowanie wynosi 100 mg DHA dla niemowląt powyżej 6 m.ż. i małych dzieci oraz 250 mg EPA i DHA dla dzieci powyżej drugiego roku życia, młodzieży i osób dorosłych. Odpowiednią ilość kwasów DHA można dostarczyć poprzez spożywanie dwa razy w tygodniu tłustych ryb, takich jak łosoś, śledzie i szprotki.
Dobrze, jeśli preparat zawiera dodatkowo witaminę D odpowiedzialną za wzrost i prawidłowy rozwój masy kostnej, witaminę A wpływającą na pracę wzroku oraz witaminę E zwalczającą wolne rodniki. Tran norweski dla dzieci zawiera kwasy, których nie organizm nie jest w stanie samodzielnie wytworzyć i należy je dodatkowo suplementować. Dodatkowo badania Europejskiego Towarzystwa Endokrynologii Dziecięcej w Atenach jednoznacznie wskazały, iż suplementacja witaminą D do zalecanego dla dzieci do 18. roku życia poziomu 15,0-25,0 µg na dobę wpływa na sprzyja utracie masy ciała, zmniejszeniu tkanki tłuszczowej oraz niższemu cholesterolowi we krwi.
Czy można łączyć tran z innymi preparatami witaminowymi? Tak, ale tylko w przypadku, jeśli tran nie zawiera dodatkowych składników w postaci witamin. W przeciwnym razie wystarczy suplementacja samym tranem norweskim dla dzieci.
Dobre praktyki w walce o odporność
Nie ulega wątpliwości, iż kluczowymi elementami w budowaniu naturalnej odporności dzieci jest zachowanie odpowiedniej masy ciała, podawanie odżywczych i lekkostrawnych posiłków oraz zachęcanie do częstej aktywności fizycznej. Ważne jest odpowiednie ubieranie dziecka adekwatnie do pogody: tutaj należy być przede wszystkim rozsądnym, dzieci nie zawsze muszą być ubrane na cebulkę, ponieważ na dworze często biegają i się aktywnie ruszają, a zbyt gruby ubiór tylko sprawi, ze dziecko się spoci.
Według zaleceń WHO warto włączyć do diety probiotyki, czyli żywe drobnoustroje wpływające na pracę mikroflory jelitowej – zamieszkuje w niej 600 gatunków bakterii należących do 40-50 rodzin – która około siódmego roku życia zaczyna przypominać mikroflorę osoby dorosłej. Bardzo dobrze sprawdzą się tu naturalne jogurty, kefiry, maślanki, mleko acidofilne oraz apteczne preparaty probiotyczne.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
Źródła medyczne:
- teva.pl/Products/ProductDocuments/Vibovit_tran_etykieta_2015_09_14.pdf
- naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,31200,suplementy-witaminy-d-sprzyjaja-utracie-masy-ciala-u-otylych-dzieci.html
- media.nutriciastatic.com/uploads/media/58e279763a320/2017-03-nut-infografika-bebiprogram-8.pdf
- phie.pl/pdf/phe-2017/phe-2017-2-110.pdf
- ftp.helion.pl/online/100ssp/100ssp-2.pdf
