Planujesz dziecko, przygotowujesz organizm na ten szczególny czas. Rzucasz palenie, nie pijesz alkoholu, grzecznie łykasz kwas foliowy. I kiedy przychodzi dzień spodziewanej miesiączki, a ty drżysz czy może tym razem się udało? Czekasz jeden dzień, drugi, kolejny. W końcu robisz test ciążowy i widzisz upragnione dwie kreski. Jesteś w ciąży! Gratulacje!
Kiedy powiadomiliście już całą rodzinę i przyjaciół o tym szczęśliwym wydarzeniu zastanów się co powinnaś teraz zrobić.
Rejestracja do lekarza ginekologa
Umów się na wizytę do swojego ginekologa. Powinien cię zbadać, by potwierdzić ciążę oraz skierować na badania krwi i moczu by ocenić ogólny stan twojego zdrowia.
Zdecyduj również czy chcesz, aby ten lekarz prowadził twoją ciążę aż do rozwiązania. Jeśli nie, poszukaj innego, zaufanego lekarza. Kobiety często wybierają lekarzy, którzy pracują w szpitalu na oddziale położniczym. Czują się wtedy bezpieczniej, w przypadku gdyby coś zaczęło się dziać. Weź również pod uwagę twoją zdolność finansową. Jeśli masz ograniczone fundusze poszukaj przychodni, która ma podpisaną umowę z NFZ. Wówczas nie płacisz za wizyty, przysługują ci 3 badania usg podczas całej ciąży, a także badania krwi i moczu wykonujesz nieodpłatnie. Jeśli jednak zdecydujesz się prowadzić ciążę u prywatnego lekarza – na comiesięczne wizyty wydasz od 80 – 200 zł, jednak masz możliwość każdorazowo obejrzeć dziecko na usg. W tym przypadku zwykle płacisz dodatkowo za przeprowadzanie badań krwi i moczu. Na pierwszej wizycie lekarz założy ci książeczkę ciąży.
Zmień nawyki żywieniowe
Ciąża to nie choroba, jednak niektórych potraw nie powinnaś jeść. Do tej grupy zaliczają się:
- surowe i półsurowe produkty mięsne z powodu zagrożenia listeriozą i toksoplazmozą,
- sery dojrzewające i pleśniowe z powodu zagrożenia listeriozą,
- alkohol,
- ryby surowe i wędzone,
- ogranicz napoje kofeinowe,
- zrezygnuj z napojów gazowanych, które drażnią ściany żołądka i jelit,
- ogranicz słodycze, które mogą powodować cukrzycę ciążową.
Co powinnaś jeść:
- staraj się jeść trzy posiłki dziennie i dwie przekąski,
- pamiętaj, aby w twojej diecie było dużo owoców, warzyw i mięsa,
- jedz zboża,
- jedz ryby pieczone w folii lub gotowane na parze,
- dostarczaj organizmowi białka,
- pij dużo wody,
- pamiętaj, by jeść dla dwojga, a nie za dwoje!
Przeorganizuj swój tryb życia
Jeśli dobrze się czujesz, nie masz mdłości i skurczów brzucha, nic nie stoi na przeszkodzie byś mogła prowadzić normalny tryb życia.
Praca
Możesz chodzić do pracy i uprawiać sport, musisz jedynie nieco zmodyfikować system i dostosować go do zmian w twoim organizmie. Jeśli pracujesz w biurze, przy komputerze, pamiętaj że prawo reguluje to stosownym zapisem. Kobieta ciężarna może pracować przy komputerze przez 4 godziny dziennie, przy czym co 2 godziny powinna robić 15 minutową przerwę. Wówczas powinnaś wyłączyć komputer, odejść od niego i zająć się inną pracą. Nie możesz również pracować na nocną zmianę oraz w godzinach nadliczbowych.
Sport
Jeśli jesteś osobą czynnie uprawiającą sport nie musisz z niego rezygnować. Z biegania możesz przerzucić się na szybki marsz, a rower zamień na pływanie. Powiększający się brzuszek może powodować dyskomfort w niektórych dyscyplinach, a ryzyko upadku czy wypadku jest dużo większe niż w przypadku osoby nie będącej w ciąży. Nie ma potrzeby niepotrzebnie ryzykować, ale nie musisz siedzieć cały czas w domu. Jeśli będziesz w ruchu twój poród prawdopodobnie przebiegnie lżej.
Odpoczynek
Staraj się więcej odpoczywać, twój organizm wykonuje teraz ogromną pracę. Znajdź chwilę w ciągu dnia, gdy będziesz mogła położyć się z uniesionymi do góry nogami, zamknąć oczy i zrelaksować się. Dziesięć minut spokoju może zdziałać cuda.
Badania, które obowiązują w okresie ciąży
Oprócz podstawowych badań takich jak morfologia i mocz zostaniesz skierowana na badania dodatkowe.
Badania krwi i moczu
Przy pierwszej wizycie lekarz zleci ci wykonanie podstawowych badań krwi i moczu, a także dodatkowo wypisze skierowanie na zbadanie w kierunku toksoplazmozy i cytomegalii.
Toksoplazmoza to choroba pasożytnicza ludzi i zwierząt. Najczęściej można się nią zarazić poprzez zjedzenie surowego lub niedogotowanego mięsa, rzadziej bezpośrednio od kotów, które są żywicielami ostatecznymi pasożyta. Jeśli jesteś w ciąży i masz w domu kota, na okres ciąży nie sprzątaj mu sama kuwety, poproś o to bliską osobę lub rób to w rękawiczkach. Koty niewychodzące na dwór rzadziej mogą być nosicielami toksoplazmozy, gdyż najczęściej zarażają się jedząc zrażone mięso gryzoni.
Jeśli w badaniu krwi okaże się, że jesteś zarażona wirusem toksoplazmozy lekarz podejmie leczenie. Jest to choroba niebezpieczna dla twojego dziecka.
Cytomegalia to choroba wirusowa, przenoszona poprzez płyny ustrojowe i wydzieliny takie jak mocz, ślina czy sperma. Jeśli nie jesteś zarażona wirusem zwiększ środki ostrożności zapobiegając ewentualnemu zarażeniu. Unikaj skupisk ludzi, myj dokładnie ręce. Jeśli jednak okaże się, że nosisz w sobie wirusa lekarz prowadzący będzie monitorował stan twojego zdrowia.
Powinnaś również sprawdzić poziom przeciwciał w kierunku różyczki oraz określić grupę krwi. Będzie to potrzebne przy porodzie.
Podstawowe badania krwi i moczu wykonuje się przynajmniej raz w ciągu każdego trymestru.
Usg
Pierwsze badanie usg można wykonać już około 6 tygodnia ciąży, sprawdzając w ten sposób czy jest to ciąża pojedyncza czy mnoga, czy wielkość pęcherzyka ciążowego odpowiada wiekowi ciąży, czy bije serduszko płodu oraz jak dziecko jest umiejscowione w macicy.
Kolejnym, bardzo ważnym badaniem, którego nie można pominąć jest badanie usg genetyczne. Jest to badanie mające na celu zbadanie przezierności karkowej (NT), którego zawyżony wynik może sugerować podwyższone ryzyko trisomii 21 (zespołu Downa) lub innych wad genetycznych. W 11-14 tygodniu ciąży dziecko ma około 8 cm długości, podczas badania można określić czy kości czaszki, kręgosłup oraz kończyny są zbudowane prawidłowo, czy nie występują poważne wady układu nerwowego.
Jeśli wynik tego badania wyjdzie zły lub cokolwiek zaniepokoi lekarza może skierować cię na dodatkowe badania. Są to testy wykonywane z krwi, które w połączeniu z wynikiem badania usg mogą nakreślić obraz sytuacji lub, w szczególnych wypadkach, lekarz skieruje cię bezpośrednio na badania inwazyjne, takie jak amniopunkcja czy biopsja kosmówki. Są to bardzo wiarygodne badania, pozwalające określić czy rzeczywiście dziecko jest chore. Są jednak obarczone niewielkim ryzykiem poronienia, dlatego też wykonuje się je wyłącznie w razie wystąpienia takiej konieczności.
Biopsja kosmówki – polega na pobraniu próbki trofoblastu, który potem przekształca się w łożysko. Biopsję można wykonać już w okolicy 11 tygodnia ciąży, istnieje ryzyko poronienia wynosi od 1-2 %.
Amniopunkcja – polega na pobraniu próbki płynu owodniowego i zbadaniu kariotypu płodu. Płyn pobiera się cienką igłą poprzez nakłucie brzucha matki, koniecznie przy jednoczesnym usg by monitorować położenie płodu. Badanie można wykonywać od 15 tygodnia ciąży. Ryzyko poronienia wynosi 0,5% do 1 %.
Kolejne badanie usg wykonuje się w 20-24 tygodniu ciąży. Ma ono na celu ocenienie wielkości dziecka, ilości wód płodowych, budowę łożyska i pępowiny. Lekarz obejrzy narządy wewnętrzne malucha, sprawdzi czy ma mocz w pęcherzu moczowym oraz oceni przepływ krwi przez pępowinę. Podczas tego usg lekarz zbada dokładnie serce dziecka, by wykluczyć wady rozwojowe. Jeśli jednak coś lekarza zaniepokoi wówczas skieruje cię na badania do specjalisty badań kardiologicznych płodu.
Pomiędzy 20 a 24 tygodniem ciąży możesz wykonać usg 3D z możliwością zapisu na płycie. Dziecko jest już na tyle duże by można było zobaczyć rysy twarzy, policzyć paluszki czy rozpoznać płeć. Będzie to wspaniała pamiątka i dla was i dla dziecka.
Trzecie badanie usg przeprowadza się po 35 tygodniu ciąży. Lekarz ocenia wielkość dziecka, ilość wód płodowych i przepływy krwi.
KTG
Po 35 tygodniu ciąży wykonuje się badanie oceniające serce płodu oraz mierzące napięcie mięśnia macicy. Im bliżej porodu tym częściej takie badanie jest wykonywane.
Cukrzyca ciążowa
Badanie w kierunku cukrzycy ciążowej przeprowadza się dwukrotnie w czasie ciąży. Pierwsze badanie powinnaś zrobić podczas pierwszych badań krwi. Otrzymasz od pielęgniarki glukozę do wypicia, po godzinie zostanie pobrana krew. Jeśli wynik był dobry, kolejne badanie powtarzasz około 24-28 tygodnia ciąży. Krew zostaje pobrana przed i po wypiciu 50 g glukozy rozpuszczonej w wodzie.
Szpital
W okolicach 36 tygodnia ciąży możesz wybrać szpital, w których chcesz rodzić. Dobrze, gdy możesz tam wcześniej pojechać, obejrzeć trakt porodowy, sale porodowe czy oddział położniczy. Jeśli masz taką możliwość wybierz położną, która będzie przy twoim porodzie. Zapytaj o możliwość znieczulenia zewnątrzoponowego lub o inne środki uśmierzania bólu. Nastaw się pozytywnie i czekaj na sygnał, ze twoje dziecko w końcu zechce cię zobaczyć.
