Pierwsze tygodnie życia dziecka są niezwykle ekscytujące i intensywne. Rodzice uczą się, jak należycie sprawować opiekę nad maleństwem i z każdym dniem coraz lepiej rozumieją, co ich pociecha próbuje im przekazać m.in. poprzez różne rodzaje płaczu, charakterystyczne reakcje i gesty na dane bodźce. Niemowlę rozwija się bardzo szybko, poznaje otaczający je świat i pilnie uczy się korzystać z możliwości, jakie daje mu jego ciało. Niestety na radość wynikającą z posiadania potomstwa mogą kłaść się cieniem rozmaite dolegliwości u niemowląt. Które z nich występują najczęściej? Jak się na nie przygotować i jak im zaradzić?
Dolegliwości u niemowląt – kolka
Kolka to dolegliwość, która mocno daje się we znaki nie tylko maluszkowi, ale także jego rodzicom. Jak się jednak okazuje, wielu rodziców samodzielnie diagnozuje jako kolkę coś, co w rzeczywistości wcale nią nie jest. Czym zatem jest kolka?
Z medycznego punktu widzenia o kolce można mówić dopiero wówczas, gdy określony zestaw objawów (o nich poniżej) (1). Dość charakterystyczną cechą dolegliwości jest to, że pojawia się ona głównie popołudniami i wieczorami. Do jej objawów należą m.in.: wzdęcie brzucha, podkurczanie nóżek, gazy, zaczerwienienie na twarzy i płacz lub krzyk, którego nie sposób ukoić (1).
Czy kolkę można traktować w kategorii choroby niemowląt? Otóż nie. Kolka występuje najczęściej pomiędzy 3. tygodniem a 5. miesiącem życia dziecka. Jest to zaburzenie wynikające głównie z niedojrzałości układu pokarmowego, które zanika samoistnie (1). Niemniej przyczynami kolki mogą być m.in.: nieprawidłowa technika karmienia czy nietolerancja pokarmowa (1).
Niestety na kolkę nie ma jednego dobrego lekarstwa. Można jedynie łagodzić jej objawy i cierpliwie czekać, aż któregoś dnia po prostu minie bezpowrotnie. Z racji tego, że nie ma cudownych leków na kolkę, w pierwszej kolejności warto postawić na naturalne metody, takie jak delikatny masaż brzuszka i pleców, ciepłe okłady, ciepła kąpiel. Trzeba zadbać o odpowiednie warunki w pomieszczeniu – nie może być za zimno i za ciepło, dziecko powinno mieć ciszę i spokój. Nie należy narażać go na zbyt dużą ilość bodźców świetlnych i dźwiękowych. Nic też nie działa tak zbawiennie, jak zainteresowanie i bliskość ukochanych rodziców. Jeśli dziecko karmione jest mlekiem modyfikowanym warto rozważyć z lekarzem zmianę mleka na to typu Comfort.
Jeżeli objawom kolki towarzyszą inne, jak biegunka, gorączka czy wymioty, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem (1).
Dolegliwości u niemowląt – pieluszkowe zapalenie skóry
Pieluszkowe zapalenie skóry występuje najczęściej u maluszków pomiędzy 7. a 12. miesiącem życia. Może jednak pojawić się zarówno wcześniej, jak i później (2). Jest to stan zapalny, w którego przebiegu pojawiają się na skórze pachwin i okolic intymnych takie zmiany jak m.in. grudki, rumień, pęcherzyki i nadżerki (2). Skóra w miejscu występowania zapalenia jest bolesna, zaczerwieniona, opuchnięta – w zależności od stopnia nasilenia problemu.
Istnieje wiele czynników, które sprzyjają pojawieniu się lub nasileniu dolegliwości. Należą do nich m.in.:
– czynniki mechaniczne (pocieranie skóry o pieluszkę, np. gdy jest zbyt ciasno założona),
– zbyt rzadka zmiana pieluszki (skóra długi czas narażona jest na kontakt z wilgocią),
– uczulenie (np. na materiał, z którego jest wykonana pieluszka jednorazowa lub środki, w których prane są pieluchy tetrowe),
– biegunka,
– antybiotykoterapia.
W przypadku biegunki, gdy dziecko bardzo często oddaje kał, pomimo największej staranności czasem trudno uniknąć podrażnienia. Podobnie jest w przypadku leczenia antybiotykami, gdy skład moczu i kału jest zmieniony przez leki.
Aby uniknąć pieluszkowego zapalenia skóry lub pogłębiania się tego stanu, należy bezwzględnie dbać o higienę dziecka, często zmieniać pieluszkę i używać dedykowanych kosmetyków do pielęgnacji bardzo wrażliwej skóry maleństwa. Warto również umożliwić skórze swobodne oddychanie poprzez pozostawienie dziecka bez pieluszki (np. na specjalnych podkładach) choć na chwilę każdego dnia.
Każde najmniejsze objawy u niemowląt, takie jak choćby samo zaczerwienienie, powinny wzbudzić czujność. W przypadku poważniejszych objawów należy zgłosić się do lekarza.
Dolegliwości u niemowląt – ulewanie
Ulewanie po karmieniu piersią czy też mlekiem podawanym z butelki jest kolejną bardzo często występującą dolegliwością u dzieci. Zazwyczaj jest to zjawisko fizjologiczne, które mija samoistnie (3). Jeśli zatem nie towarzyszą mu inne niepokojące objawy, nie należy się martwić. Owymi niepokojącymi objawami, które wskazują na podłoże chorobowe i wymagają konsultacji z lekarzem, są m.in.: biegunka, gorączka, krwiste stolce i krwiste wymioty, drgawki, apatia, wzdęcie brzucha (3). Ulewanie może też wskazywać np. na alergię na białka mleka krowiego.
Jeżeli dziecko jest zdrowe, natomiast epizody ulewania występują często, warto skonsultować z lekarzem wprowadzenie mleka modyfikowanego zagęszczonego, które spowoduje, że częstotliwość wymiotów ulegnie zmniejszeniu.
Wszelkie zmiany w diecie dziecka należy skonsultować z lekarzem pediatrą.
Aby osiągnąć najlepsze efekty należy dbać o zdrową dietę w czasie ciąży i po urodzeniu dziecka. Nie należy decydować się na nieuzasadnione dokarmianie. Karmienie butelką może powodować osłabienie laktacji. Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt.
Karmienie piersią jest najlepszym sposobem żywienia i zapewnia najwięcej korzyści Twojemu dziecku.
Bibliografia:
1. Szymański H., Pejcz J. Kolka u niemowląt (niepokój i płacz) (https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/prawidlowyrozwoj/rozwojfizyczny/73436,kolka-u-niemowlat-niepokoj-i-placz). Data dostępu: 14.09.2019.
2. Czarnecka-Operacz M., Jenerowicz D., Pieluszkowe zapalenie skóry (https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/61801,pieluszkowe-zapalenie-skory). Data dostępu: 14.09.2019.
3. Dziechciarz P., Ulewanie u dzieci (https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/61940,ulewanie-u-dzieci). Data dostępu: 14.09.2019.
