Pierwsza pomoc stanowi natychmiastową opiekę nad osobą poszkodowaną, aż do czasu przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego. Jej zakres różni się zarówno w zależności od okoliczności danego zdarzenia, jak i obrażeń ofiary. Warto znać jej podstawowe zasady, aby w razie konieczności udzielić pomocy potrzebującej osobie, ratując jej życie lub pomagając w dojściu do pełni sił.
Obowiązek udzielenia pierwszej pomocy
Regulacje prawne obowiązujące w Polsce, a dokładnie Kodeks Karny oraz Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym, nakładają na świadka sytuacji zagrażającej zdrowiu bądź życiu drugiej osoby obowiązek niezwłocznego podjęcia czynności ratunkowych oraz powiadomienia o tym służb ratunkowych. W przypadku nieudzielenia pomocy bez narażenia siebie lub innych osób na ciężki uszczerbek na zdrowiu bądź utratę życia, grozi kara pozbawienia wolności do 3 lat.
Podstawowe zasady pierwszej pomocy
Najważniejsza zasada udzielania pierwszej pomocy brzmi: nie szkodzić. Oznacza to, że w przypadkach nagłych powinniśmy zadbać zarówno o bezpieczeństwo swoje, jak i poszkodowanego i pozostałych osób w pobliżu. Z uwagi na to, przed przystąpieniem do udzielania pomocy należy zawołać po pomoc i dokładnie ocenić sytuację, zbadać terytorium oraz usunąć zagrożenia.
Jak przebiega pierwsza pomoc?
Warto pamiętać, że charakter pierwszej pomocy będzie się odmienny w zależności od stanu poszkodowanego. Jak wspomnieliśmy wcześniej, na początku powinniśmy upewnić się, że świadkowie zdarzenia są bezpieczni – dotyczy to również nas samych, dlatego jeśli mamy taką możliwość, powinniśmy założyć rękawiczki jednorazowe. I dopiero wtedy możemy przejść do oceny stanu poszkodowanego. Można to zrobić poprzez delikatne potrząsanie go za ramiona i pytanie głośno: Czy Pan/i mnie słyszy? Czy wszystko w porządku? Co się stało? W zależności od kolejnych wydarzeń, możliwe są różne scenariusze postępowania.
Osoba poszkodowana reaguje
Jeśli osoba poszkodowana jest przytomna, należy zapytać, co się stało i co jej dolega. Powinniśmy wtedy także dopytać, czy nie jest ona na coś uczulona lub chora, a także zapytać o przyjmowane leki. Te informacje mogą okazać się niezwykle przydatne dla medyków. Na podstawie zadanych pytań należy spróbować ocenić, czy dana sytuacja wymaga interwencji ze strony ratownictwa medycznego.
W przypadku, gdy poszkodowanemu nie zagraża niebezpieczeństwo oraz posiada on niewielką ranę, należy ją oczyścić, zdezynfekować i założyć opatrunek. Do bezpiecznego oczyszczania i zabezpieczenia zadrapań oraz drobnych ran doskonale sprawdzą się gaziki odkażające.
Gaziki nasączone alkoholem znajdziesz na https://eplaster.pl/pl/c/Gaziki-nasaczone-alkoholem/265.
Jeśli natomiast rana bądź skaleczenie jest większe, konieczne jest zatamowanie krwawienia. Dokonuje się tego poprzez miejscowy ucisk i założenie opatrunku uciskowego. Ranę należy przykryć kilkoma warstwami sterylnej gazy, a następnie całość przymocować bandażem. Jeśli krwawienie nie ustaje, należy założyć kolejną warstwę gazy i ją ponownie zabandażować. W takiej sytuacji konieczne jest wezwanie pogotowia lub przewiezienie osoby poszkodowanej do szpitala.
A co jeśli podejrzewamy złamanie lub zwichnięcie? Osobę poszkodowaną należy ułożyć w bezpiecznej pozycji, a dane miejsce unieruchomić odpowiednio do okolicy urazu – w przypadku złamań unieruchamiamy dwa sąsiednie stawy. Co ważnie, nie należy próbować nastawiać złamań czy zwichnięć!
Osoba poszkodowana nie reaguje
Jeśli natomiast osoba poszkodowana nie reaguje, należy udrożnić jej drogi oddechowe, delikatnie odchylając jej głowę do góry, i poszukać prawidłowego oddechu, nachylając się nad nią – powinno się to robić wzrokiem, dotykiem oraz słuchem. Prawidłowy oddech oznacza, że możemy ułożyć poszkodowanego w bezpiecznej pozycji i oczekiwać na pomoc. Co ważne, należy wtedy regularnie sprawdzać oddech!
Jeśli poszkodowany nie oddycha, konieczne jest poproszenie konkretnej osoby o zadzwonienie na pogotowie – powinniśmy wtedy wskazać danego świadka, odwołując się do jego cechy charakterystycznej, np. ubioru. Wtedy możemy lekko odchylić głowę osoby poszkodowanej do tyłu. Gdy wciąż nie będzie ona oddychała, należy rozpocząć wykonywanie sztucznego oddychania. A jeśli nie słychać bicia serca, niezbędne jest podjęcie reanimacji.
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa powinna być prowadzona aż do momentu przybycia medyków, powrotu prawidłowego oddechu czy odzyskania przytomności przez osobę poszkodowaną.
