Dokuczliwość bólu ucha można porównać z nieprzyjemnym kłuciem w zębie. Jednak jest to najczęściej bezpośredni objaw toczącego się zapalenia w uchu. Choroba ta może spotkać każdego.
Proces zapalny może objąć każdy z trzech elementów narządu słuchu. Dzieli się go na ucho zewnętrzne, środkowe oraz wewnętrzne.
Zapalenie ucha zewnętrznego
Czynnikami ryzyka zapalenia ucha zewnętrznego są miedzy innymi: nadmierna wilgotność, zmiana odczynu pH w przewodzie słuchowym lub uszkodzenie mechaniczne nabłonka (zbyt mocne lub zbyt głębokie mycie ucha patyczkiem kosmetycznym). Dodatkowo zwiększone prawdopodobieństwo „złapania” stanu zapalnego mają osoby cierpiące z powodu różnych alergii. Wyróżnia się trzy typy infekcji w tym odcinku narządu słuchowego:
- Zakażenie bakteryjne (np. wywoływane przez gronkowca złocistego)
- Zakażenie grzybicze (np. wywołane przez grzyby z rodzaju Candida)
- Zakażenie wirusowe (np. wywołane przez wirus opryszczki)
Brak odpowiedniego leczenia może doprowadzić do różnych powikłań. Wtedy też stan zapalny potrafi przenieść się na pozostałe obszary narządu słuchu. Może zatem dojść do zapalenia wyrostka sutkowatego, zapalenia małżowiny a w skrajnym przypadku nawet do utraty słuchu.
Zapalenie ucha środkowego
Jest to bardzo popularna infekcja wśród dzieci. Przypuszcza się, że prawie 90% z nich przebyło choć jeden raz zapalenie ucha środkowego, z kolei ok. 60% zachorowało co najmniej dwukrotnie. Najbardziej narażone są niemowlęta oraz dzieci w wieku przedszkolnym. Wraz z wiekiem budowa ucha zmienia się i zmniejsza się prawdopodobieństwo zachorowania.
Przyczyny infekcji ucha środkowego to m.in. stan zapalny górnych dróg oddechowych, obrzęk ujścia trąbki czy przerost migdałka gardłowego. W okresach obniżonej odporności czy w przypadku narażenia na długotrwałą ekspozycję na dym tytoniowy – ryzyko zachorowania zwiększa się. Wyróżnia się trzy typy przebiegu stanu zapalnego ucha środkowego:
- Ostre – np. wywoływane przez wirusy grypy
- Wysiękowe – np. wywołane zakażeniem wirusowym lub bakteryjnym
- Przewlekłe – np. zakażenie bakteryjne tworzące biofilm
Nieleczona infekcja może prowadzić do perforacji błony bębenkowej, niedosłuchu, porażenia nerwu twarzowego czy powikłań wewnątrzczaszkowych. Długotrwały stan zapalny może doprowadzić również do stałej głuchoty, co w przypadku dzieci może prowadzić do zaburzeń rozwojowych.
Zapalenie ucha wewnętrznego
Zwane również zapaleniem błędnika. Jest to najbardziej niebezpieczna forma infekcji. Zakażenie błędnika może być wywołana przez:
- Bakterie – np. meningokoki
- Wirusy – np. różyczki
- Pierwotniaki – np. toxoplasma gondii
Przebieg choroby może być ostry lub przewlekły. Nieleczony, może doprowadzić do całkowitej utraty słuchu, trwałego uszkodzenia narządu równowagi czy też zapalenia opon mózgowych. W tym przypadku należy być niezwłocznie hospitalizowanym.
