Co to jest uzależnienie?
Najprościej mówiąc, to nabyta silna potrzeba wykonywania jakiejś czynności lub zażywania jakiejś substancji.
Alkoholizm
Najczęściej spotykanym rodzajem uzależnienia jest alkoholizm, inaczej zwany chorobą alkoholową. Uzależnienie to polega na utracie kontroli nad ilością wypijanego alkoholu. Spożywanie zazwyczaj dużych ilości alkoholu przez alkoholika jest spowodowane przymusem o charakterze psychicznym i somatycznym i nie podlega jego woli. Mechanizm powstawania uzależnienia nie jest do końca wyjaśniony, jednakże wiadomym jest, że ma bezpośredni związek z nadużywaniem alkoholu. Na 10 osób nadużywających, 2 się uzależniają. Jednym z kluczowych objawów w diagnozowaniu choroby alkoholowej, obok utraty kontroli nad ilością wypijanego alkoholu, są objawy abstynencyjne, zwane również zespołem abstynencyjnym czy zespołem odstawienia alkoholu. Objawy te trwają zazwyczaj około 14 dni, nie należy mylić ich z kacem.
Z choroby alkoholowej nie można się wyleczyć, nawet po wieloletniej abstynencji próby kontrolowanego picia kończą się powrotem do nałogu. Podstawowym warunkiem leczenia jest abstynencja, wspomagana terapią w ośrodku leczenia uzależnień, spotkania w klubie Anonimowych Alkoholików. Proces zdrowienia jest żmudny, skomplikowany, a statystyki donoszą, ze w przypadku około 70% pacjentów po terapii nie osiąga trwałych efektów.
Proces powstawania choroby można podzielić na fazy (wg. E.M.Jellinka)
Faza wstępna – prealkoholowa, trwająca od kilku miesięcy do kilku lat, zaczyna się od konwencjonalnego picia. Konwencjonalne picie to takie, które nie odbiega od wzorców społecznych. Pijący zaczyna dostrzegać pozytywne skutki picia, jest bardziej śmiały, ułatwia mu to zasypianie, odstresowuje się po ciężkim dniu pracy. Wkrótce można zaobserwować zwiększającą się tolerancję ilości wypijanego alkoholu. Na tym etapie pijący nie dostrzega problemu. Ta faza może trwać od kilku miesięcy do kilku lat.
Faza ostrzegawcza – zaczyna się w momencie pojawiania się luk pamięciowych, palimpsestów (potocznie zwanych „urwaniem się filmu”).W tym stadium picie staje się wewnętrznym przymusem, jednak wciąż możliwym do przezwyciężenia. Osoba szuka okazji do napicia się, często robi to w samotności, potem sam się usprawiedliwia.
Kolejną fazą jest faza ostra – krytyczna. Rozpoczyna się utratą kontroli nad piciem. Wypicie porcji alkoholu powoduje wpadnięcie w ciąg. Okresy abstynencji są rzadsze niż okresy picia, pijący zaczyna wypadać z ról społecznych, odsuwa się od bliskich. Wtedy też bliscy zauważają problem osoby pijącej, namawiają ją na terapię, odstawienie alkoholu, podczas gdy osoba pijąca gromadzi alkohol, by uniknąć przerw w dostarczaniu alkoholu do organizmu.
Faza chroniczna – przewlekła. Zaczyna się wraz z wystąpieniem wielodniowych ciągów. W tym stadium nierzadko osoby pijące spożywają alkohole niekonsumpcyjne. Nieleczona faza chroniczna skutkuje ciężkimi chorobami, a nawet zgonem.
Problemami alkoholowymi zajmują się poradnie psychiatryczne, ośrodki leczenia uzależnień, kluby Anonimowych Alkoholików. Terapii powinna się poddać cała rodzina.
W Polsce problem alkoholizmu reguluje ustawa z 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
