Z uwagi na nieostrożność i urazy mechaniczne, a także ze względu na kontakt z brudnymi rączkami lub zabawkami, dzieci często są narażone na zakażenie jamy ustnej. Rozwijający się stan zapalny może być bardzo bolesny i wpływać na codzienne funkcjonowanie malucha. Jak zapobiegać i leczyć takie dolegliwości? Sprawdź.
Zakażenie jamy ustnej u dzieci – objawy
Ostre stany zapalne w jamie ustnej u dzieci mogą obejmować całą błoną śluzową lub jej fragmenty oraz atakować język i dziąsła [1]. Charakter zmian może różnić się w zależności od przyczyny dolegliwości. Jednak najczęściej o zakażeniu świadczą [2]:
- obrzęk i zaczerwienienie śluzówki;
- nalot włóknikowy na podrażnionych miejscach;
- nieprzyjemny zapach z ust;
- ból i pieczenie, które uniemożliwiają jedzenie, picie i mówienie.
Niekiedy zakażenie jamy ustnej przebiega z gorączką, złym samopoczuciem jak przy infekcji przeziębieniowej oraz powiększeniem węzłów chłonnych na szyi [1].
Przyczyny stanów zapalnych w jamie ustnej u dzieci
Infekcje w jamie ustnej wynikają zazwyczaj z jej bezpośredniego kontaktu ze środowiskiem zewnętrznym, a więc z patogenami. Dzieci bardzo często wkładają do ust brudne zabawki i nieumyte rączki. Tym samym przenoszą wirusy, bakterie i grzyby, które mogą doprowadzić do zakażenia [2].
Poza tym środowisko jamy ustnej narażone jest na drobne urazy mechaniczne [2]. U starszych dzieci mogą one wynikać z przygryzienia np. policzków lub zranień spowodowanych przez źle dobrany aparat ortodontyczny. Stan zapalny może rozwinąć się także na śluzówce podrażnionej przez czynniki termiczne lub chemiczne [1]. Również choroby zębów i przyzębia sprzyjają powstawaniu zakażenia w jamie ustnej [2].
Zdarza się też, że objawy zapalenia rozwijają się w stanach obniżonej odporności organizmu lub na skutek choroby ogólnoustrojowej np. cukrzycy. Zmianom zapalnym w ustach sprzyjają także niedobory witamin i składników mineralnych [2].
Zakażenia jamy ustnej u dzieci – leczenie
Leczenie zakażenia jamy ustnej u dzieci w dużej mierze skupia się na zwalczaniu objawów stanu zapalnego. Przede wszystkim stosuje się leki przeciwbólowe, a w razie potrzeby również przeciwgorączkowe przeznaczone dla dzieci. W celu łagodzenia uciążliwych dolegliwości warto sięgnąć po dostępne bez recepty preparaty do zastosowania miejscowego o właściwościach odkażających i przeciwzapalnych [1]. W przypadku najmłodszych sprawdzają się te w formie aerozolu, który można szybko zaaplikować na bolące miejsce.
Niezwykle ważna jest również staranna dbałość o higienę jamy ustnej. Mycie zębów po każdym posiłku i płukanie jamy ustnej płynami odkażającymi na pewno przyspieszą gojenie się ran. Oprócz tego ważne jest ustalenie przyczyny dolegliwości. Jeżeli okaże się, że zakażenie spowodowane jest grzybami, miejscowo stosuje się preparaty przeciwgrzybicze, a w cięższych przypadkach podaje specjalistyczne leki [1].
Należy również pamiętać, że chore dzieci – z uwagi na dolegliwości bólowe – mogą odmawiać przyjmowania pokarmu. Istnieje jednak konieczność doustnego nawadniania dziecka, by nie doszło do odwodnienia organizmu lub konieczności podjęcia hospitalizacji i podawania kroplówek.
Stan zapalny jamy ustnej u dzieci – zapobieganie
W myśl zasady, że lepiej zapobiegać niż leczyć, warto wdrożyć pewne praktyki, które pomogą zapobiec bolesnym stanom zapalnym w jamie ustnej. Oto kilka rad.
- Wytłumacz dziecku, że nie wolno brać do buzi brudnych rączek ani zabawek.
- Dbaj o higienę jamy ustnej nie tylko u starszaków, ale także u niemowląt.
- Utrwal w dziecku nawyk mycia rąk oraz zębów lub płukania ust płynem po każdym posiłku.
- Nie podawaj maluchom ostrych, bardzo kwaśnych i słonych potraw oraz gorących napojów.
- Unikaj oblizywania smoczka lub karmienia wspólnymi sztućcami.
- Stosuj delikatną, papkowatą dietę, gdy dziecko ma zmiany zapalne.
- Zadbaj o dostarczanie z posiłkami niezbędnych witamin, w tym witaminy C i z grupy B, których niedobór predysponuje do powstawania bolesnych nadżerek w jamie ustnej.
Zakażenie jamy ustnej jest bolesną dolegliwością, której można zapobiegać. W razie wystąpienia stanów zapalnych należy leczyć je tak, by dziecko jak najszybciej wróciło do formy.
Artykuł powstał przy współpracy z Bausch + Lomb
Bibliografia:
[1] Wypych A. i in., Zapalenia jamy ustnej u dzieci, z uwzględnieniem pacjentów w trakcie terapii przeciwnowotworowej. Nowa Medycyna 2007; 1: 13–17.
[2] Zagor M. i in., Ostre zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, 2018 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-jamy-ustnej-i-gardla/106153,ostre-zapalenie-blony-sluzowej-jamy-ustnej (dostęp: 08.02.2024)).
