Żel na afty to preparat pierwszej pomocy przy rozwijających się nadżerkach. Jego zadaniem jest złagodzenie stanu zapalnego i uśmierzenie bólu towarzyszącego aftom. Aby preparat był skuteczny, należy zwrócić uwagę na kilka czynników. Co wziąć pod uwagę, wybierając żel na afty? Jakie są przyczyny aft? Co powinien zawierać żel na rany w jamie ustnej?
Afty – po czym je rozpoznać?
Afty są dość charakterystyczne, dlatego też ich rozpoznanie jest stosunkowo łatwe. Są to niewielkich rozmiarów nadżerki, rozwijające się na obszarze całej śluzówki jamy ustnej – na wargach, policzkach, gardle, języku czy podniebieniu. Aftom towarzyszy zaczerwienienie, a sama nadżerka sprawia wrażenie wypełnionej płynem1.
Afty mają tendencję do nawracania i wówczas mówi się o tzw. nawracającym aftowym zapaleniu jamy ustnej (ang. Recurrent Apthous Stomatitis). Nadżerki mają skłonność do samogojenia się, jednak dolegliwości towarzyszące im sprawiają na co dzień duży dyskomfort. Na 24 godziny przed rozwojem afty, w miejscu jej wystąpienia, pojawia się zaczerwienienie, pieczenie i swędzenie1.
Afty – jakie są ich przyczyny?
Dwie najczęstsze przyczyny aft to2:
- infekcje wirusowe, bakteryjne, grzybicze;
- brak odpowiedniej higieny jamy ustnej.
Brak odpowiedniej higieny jamy ustnej sprawia, że gromadzą się w niej różne patogeny powodujące stany zapalne i owrzodzenia, w tym afty. Dlatego też należy pamiętać o regularnym szczotkowaniu zębów, używaniu płynów do płukania jamy ustnej oraz wieczornym nitkowaniu przestrzeni międzyzębowych3.
Inne czynniki, wpływające na rozwój aft to2:
- urazy mechaniczne w obrębie jamy ustnej, np. pod wpływem aparatu ortodontycznego, źle dopasowanych uzupełnień protetycznych czy zbyt intensywnego szczotkowania zębów;
- niedobory składników odżywczych, głównie kwasu foliowego, witaminy B12 lub żelaza;
- zaburzenia w produkcji hormonów;
- silny i przewlekły stres;
- obniżona ogólna odporność organizmu;
- długotrwałe przyjmowanie antybiotyków.
Obecność aft, szczególnie z tendencją do nawracania, może być powiązania z niektórymi chorobami, m.in. celiakią czy chorobą Behceta4. Choroba Behceta wiąże się ze stanem zapalnym w obrębie naczyń krwionośnych, co ma liczne skutki w postaci m.in. aft w jamie ustnej, uszkodzeniu wzroku czy zaburzonej pracy serca i płuc. 5
Żel na afty – dlaczego warto stosować do na nadżerki?
Odpowiadając na pytanie: Afty, jak leczyć?, należy zwrócić uwagę na dwa aspekty – prawidłową higienę jamy ustnej oraz stosowanie odpowiednich preparatów. W początkowych stadiach rozwoju nadżerki, warto sięgnąć po preparaty dostępne bez recepty, np. Sachol na afty.
Lek ma postać żelu, co sprawia, że tworzy ochronny filtr na nadżerce. Tym samym oddziela ją od różnych czynników drażniących, np. pokarmu. To sprawia, że owrzodzenie łatwiej się goi. Stosowanie żelu jest wygodnie – wystarczy zaaplikować go punktowo na aftę.
Żel na afty – na co zwrócić uwagę podczas wyboru? Jakie składniki są istotne?
Wybierając żel na afty, warto przede wszystkim zwrócić uwagę na to, czy jest to lek. . Preparaty takie mają nieco silniejsze działanie (przez co skuteczniejsze), gdyż zawarte w nich składniki aktywne mogą przenikać przez wierzchnią warstwę tkanki.
Drugą istotną kwestią jest sam składnik – afty mają podłoże zapalne, dlatego też składniki w zawarte w żelu powinny działać przeciwzapalnie, aby przyspieszyć proces gojenia nadżerki i złagodzić ognisko dolegliwości.
Żel Sachol w swoim składzie posiada salicylan choliny, składnik o właściwościach przeciwzapalnych i przeciwbólowych5. Dzięki temu lek wspomaga gojenie nadżerki i jednocześnie uśmierza ból i pieczenie, towarzyszące afcie. Dodatkowo żel posiada chlorek cetalkoniowy, wzmacniający to działanie.
Żel na afty i pleśniawki Sachol – jak stosować?
Żel jest bardzo prosty w aplikacji. Wystarczy odpowiednią ilość preparatu wycisnąć na czysty palec bądź patyczek higieniczny i wmasowywać przez ok. 2 minuty w nadżerkę. Aby lek dobrze się wchłonął, warto zrezygnować z picia i jedzenia przez ok. 30 minut po jego aplikacji. Żelu należy używać zgodnie z zaleceniami na ulotce (ok. 2–3 razy w ciągu doby) lub według zaleceń lekarza bądź farmaceuty.
Bibliografia:
- Antoniv R., Lipska W. i inni, Afty nawracające – przegląd piśmiennictwa, Nowa Stomatologia, 2014, 3.
- Nowak M., Górska R., Współczesne poglądy na etiopatogenezę aft nawracających (RAS), Nowa Stomatologia, 2011, 1.
- Tomaszewska I., Higiena jamy ustnej dorosłych pacjentów, Medycyna Praktyczna, dostęp: 3.11.2021
- 7 Vaillant L., Samimi M., Aphthous ulcers and oral ulcerations, La Presse Médicale, 2016.
- Zimmermann-Górska, I. „Choroba Behceta”, Medycyna Praktyczna, 2017
- Salicylan choliny, Medycyna Praktyczna, dostęp: 3.11.2021
