Wraz z rozpoczęciem sezonu grzewczego powrócił problem smogu, z którym polskie miasta i wsie – zmagają się od kilkudziesięciu lat. Wiele osób próbuje ochronić się przed jego szkodliwym działaniem, umieszczając w swoich domach oczyszczacze powietrza. Warto przyjrzeć się bliżej działaniu tych urządzeń i sprawdzić, od czego uzależniona jest jakość ich pracy.
Czy oczyszczacz powietrza jest potrzebny?
Według raportu opracowanego przez WHO 33 z 50 najbardziej zanieczyszczonych miast Unii Europejskiej znajduje się w Polsce. Jedno z czołowych miejsc w rankingu zajął Rybnik. O skali problemu świadczy fakt, że nocą z 14 na 15 listopada 2017 r. poziom pyłów zawieszonych był tu kilkunastokrotnie wyższy od dopuszczalnej normy. W miastach, które nie znalazły się na tej liście, sytuacja wygląda niewiele lepiej. W Łodzi w połowie października ubiegłego roku ilość pyłów była przekroczona dziesięciokrotnie. Tymczasem lekarze od lat zwracają uwagę związek pomiędzy tymi zanieczyszczeniami a pracą układu nerwowego, krwionośnego i nerwowego człowieka. W 2013 r. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) uznała pyły zawieszone za substancje rakotwórcze. IARC potwierdziła również karcynogenne właściwości benzenu i benzopirenu – kolejnych składników smogu. Dane zaprezentowane przez Polskie Towarzystwo Kardiologiczne wskazują na zależność pomiędzy jakością powietrza a liczbą zawałów, udarów mózgu i zatorów płucnych, natomiast badania prowadzone przez Polsko-Amerykański Instytut Pediatrii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum potwierdzają wpływ zanieczyszczeń na rozwój płodu. Z informacji przedstawionych na blogu prawdaosmogu.pl wynika, że 10% urodzonych dziś dzieci umrze właśnie z powodu złej jakości powietrza. Odpowiedź na pytanie dotyczące przydatności oczyszczaczy powietrza jest zatem oczywista.
Jak wygląda proces usuwania zanieczyszczeń?
Oczyszczanie powietrza to proces, za który odpowiadają znajdujące się w urządzeniu filtry.
Zazwyczaj oczyszczacze powietrza wyposażone są w kilka filtrów, ponieważ każdy z nich jest w stanie usunąć inny rodzaj zanieczyszczeń. Obecnie producenci wykorzystują głównie:
- filtry HEPA – eliminują ponad 99% pyłów zawieszonych, a także większość bakterii, roztocza, pyłki kwiatowe, pleśń i kurz
- filtry węglowe – zbudowane z węgla aktywnego, pochłaniają lotne związki organiczne, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, dym papierosowy i brzydkie zapachy
- jonizatory powietrza – wytwarzają jony ujemne, przywracając równowagę między anionami a kationami, a także niszczą bakterie, wirusy i toksyczne opary
- lampy UV – generują promienie ultrafioletowe, likwidujące bakterie, wirusy, pleśń i niektóre drożdże
- filtry katalityczne – zwalczające m.in. siarkowodór, benzen, amoniak i formaldechydy
- filtry wodne – działające na zasadzie “mycia powietrza”, skuteczne w walce z większymi zanieczyszczeniami, np. kurzem, pyłkami i sierścią.
Na co zwrócić uwagę podczas wyboru domowego oczyszczacza powietrza?
Rodzaj posiadanych filtrów jest pierwszą rzeczą, którą należy wziąć pod uwagę w trakcie wyboru oczyszczacza, ponieważ to właśnie od nich uzależniona jest skuteczność filtracji. Pod względem likwidacji smogu najlepiej sprawdzają się filtry węglowe i HEPA (więcej informacji o filtrach w oczyszczaczach znajdziesz: http://ranking-oczyszczaczy.pl/poradnik-czystego-powietrza/klasyfikacja-filtrow-hepa-oczyszczaczach-powietrza/). W zależności do swoich potrzeb można wybrać oczyszczacz z dodatkowymi filtrami. W przypadku modeli z jonizatorami i lampami UV przed zakupem warto upewnić się, że skutkiem ubocznym ich pracy nie będzie generowanie niebezpiecznych ilości ozonu.
Równie istotne są dane techniczne, na podstawie których można ocenić, czy oczyszczacz dobrze pasuje do konkretnego pomieszczenia. Mowa tutaj przede wszystkim o powierzchni oczyszczania i współczynniku CADR. Pierwszy z tych parametrów wskazuje, jak duże wnętrze będzie w stanie oczyścić urządzenie, natomiast drugi informuje o ilości powietrza, która zostanie przefiltrowana w ciągu jednej godziny, co przekłada się na szybkość usuwania zanieczyszczeń.
Ponadto warto zwrócić uwagę na cenę filtrów, gdyż niektóre z nich (w tym HEPA i filtry węglowe) mają ograniczoną żywotność i muszą być regularnie wymieniane. Może się okazać, że zakup trochę droższego urządzenia po pewnym czasie zwróci się, ze względu na niższą cenę filtrów. O ekonomiczności oczyszczacza świadczy również ilość pobieranej energii.
Poszczególne modele różnią się pomiędzy sobą także funkcjami, w jakie zostały wyposażone. W serwisie porównującym najpopularniejsze modele oczyszczaczy powietrza: ranking-oczyszczaczy.pl można wyszukać urządzenia z:
- opcją nawilżacza, ponieważ suche powietrze – podobnie jak zanieczyszczenia – bywa przyczyną chorób i złego samopoczucia
- trybem auto, w którym oczyszczacz sam dostosowuje intensywność filtracji do stanu powietrza
- timerem, dzięki któremu można zaprogramować czas pracy oczyszczacza
- wskaźnikami poziomu zanieczyszczeń
- wskaźnikami stanu filtrów
- blokadą rodzicielską.
Jak prawidłowo korzystać z oczyszczacza?
Większość oczyszczaczy powietrza jest sterowana za pomocą panelu umieszczonego na obudowie. Dostępne są jednak również takie modele, których ustawienia można zmieniać pilotem, a nawet urządzenia sterowane na odległość poprzez aplikacje mobilne. Oczyszczacz powietrza może pracować 24 godziny na dobę, na bieżąco usuwając gromadzące się w pomieszczeniu zanieczyszczenia. Jeżeli urządzenie nie posiada trybu automatycznego, to intensywność filtracji powinno się dostosować do jakości powietrza. Najwyższe prędkości przeznaczone są do szybkiego usuwania dużej ilości zanieczyszczeń, np. po przewietrzeniu pomieszczenia. Wykorzystywanie ich do pracy ciągłej nie jest wskazane, ponieważ oznacza nadmierne zużywanie energii, a często także nieprzyjemny hałas, gdyż intensywna filtracja zazwyczaj jest dość głośna. Aby oczyszczanie było w pełni skuteczne, co jakiś czas należy sprawdzić stopień zużycia filtrów. Producenci zazwyczaj podają ich przewidywaną żywotność, ale warto pamiętać o tym, że może ona być krótsza lub dłuższa, w zależności od jakości powietrza w miejscu użytkowania oczyszczacza. Dla przykładu w dość tanim oczyszczaczu powietrza Klarta Forste czas eksploatacji filtrów wynosi od 3 do 6 miesięcy. Koszt kompletu filtrów wynosi 139 zł. W przypadku filtrów wodnych efektywność oczyszczania uzależniona jest od regularnej wymiany wody. Dokładne informacje dotyczące prawidłowego użytkowania urządzenia znajdują się w instrukcji obsługi, dlatego zalecane jest zapoznanie się z nią zaraz po zakupie oczyszczacza.
