Nieswoiste zapalenia jelit to grupa przewlekłych chorób układu pokarmowego. Ich przyczyny nie są do końca wyjaśnione – wiadomo, że pewną rolę w ich rozwoju odgrywają czynniki genetyczne i środowiskowe oraz stan mikroflory jelitowej.(1,2) Czy istnieją sposoby, aby się przed nimi chronić?
Co to jest nieswoiste zapalenie jelit?
Kilka podstawowych informacji
Pojęcie „nieswoiste zapalenie jelit” jest dosyć szerokie. NZJ jest bowiem grupą chorób, do której należą wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna i zapalenia mikroskopowe. Charakterystyczne dla nich są okresy zaostrzeń (kiedy występują uciążliwe objawy) oraz remisji (kiedy chory czuje się dobrze i jest w stanie normalnie funkcjonować). Nieswoiste zapalenia jelit częściej dotykają dorosłych, jednak mogą rozwinąć się także u dzieci i młodzieży.(1,3)
Nieswoiste zapalenie jelit – objawy
Typowymi sygnałami, które mogą świadczyć o chorobie, są: bóle brzucha, gorączka, biegunka, krew i śluz w stolcu, niedokrwistość. Nie u każdego choroba ma jednak taki sam przebieg – w niektórych przypadkach jest ciężki, u innych pacjentów łagodniejszy. Co ważne, objawy NZJ nie muszą dotyczyć tylko układu pokarmowego, bo u części chorych w ich przebiegu występują zmiany skórne, obwodowe zapalenie stawów czy zesztywniające zapalenie stawów
kręgosłupa. Konsekwencją schorzenia często jest zmniejszenie masy ciała i osłabienie.(3,4) Wystąpienie dolegliwości, które mogą wskazywać na nieswoistą chorobę zapalną jelit wymaga kontaktu z lekarzem i zgłoszenia się na badania: endoskopię, badania krwi lub inne zalecone przez specjalistę, np. tomografię komputerową.
Nieswoiste zapalenie jelit – leczenie
Terapia ustalana jest indywidualnie, pod kątem stanu danego pacjenta. W leczeniu stosowana jest farmakoterapia, dieta, a w niektórych przypadkach operacja, jeśli podjęte dotychczas formy leczenia okazały się niewystarczające. Ważnym elementem profilaktyki oraz terapii nieswoistych zapaleń jelit jest suplementacja diety preparatami probiotycznymi. Bakterie jelitowe mają bowiem wpływ na rozwój reakcji zapalnej, do której dochodzi w przebiegu tych schorzeń. Probiotyki działają stymulująco na układ immunologiczny i redukują zapalną reakcję alergiczną. Badania na temat ich roli w łagodzeniu objawów NZJ oraz zapobieganiu ich nawrotom wciąż jednak trwają.(2) Poszczególne szczepy bakterii i drożdżaków, które są zakwalifikowane jako probiotyki, mają różne właściwości i są stosowane w terapii różnych schorzeń, dlatego w przypadku choroby ich przyjmowanie powinno być skonsultowane ze specjalistą.
Przestrzeganie wskazówek lekarza dotyczących brania leków, stosowania diety i przyjmowania probiotyków jest ważne nie tylko w okresie zaostrzenia choroby, ale także remisji.
Czy nieswoistym zapaleniom jelit można zapobiegać?
Nie istnieją pewne sposoby, które pomagają uchronić się przed chorobą, szczególnie, że rolę w jej rozwoju odgrywają predyspozycje genetyczne. Niektóre badania wykazują, że zwiększone ryzyko zachorowania na NZJ występuje u osób palących, dlatego jednym z filarów profilaktyki powinno być unikanie papierosów. Ponadto ważny jest zdrowy tryb życia, oparty na dobrze zbilansowanej diecie i regularnej aktywności fizycznej. W ten sposób możliwe jest wsparcie układu odpornościowego.(5) Chorobom jelit sprzyja także dysbioza, czyli zaburzenie równowagi naturalnej mikroflory jelitowej. W przywróceniu balansu pomocne są wysokiej jakości suplementy probiotyczne, takie jak Proviterol Duo. Do objawów dysbiozy należą m.in. bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia lub biegunki, nieprzyjemny oddech.(6) Jeśli doskwierają Ci problemy ze strony układu pokarmowego, nie zwlekaj z pójściem do lekarza. Choć nie muszą oznaczać groźnej choroby, powodują duży dyskomfort w życiu codziennym.
Źródła:
- Zawadzka P. Nieswoiste zapalenia jelit – wczoraj i dziś. Nowiny Lekarskie 2006, 75, 5, 480–485
- Grzybowski A. i wsp. Ekoterapeutyki a nieswoiste zapalenia jelit. Pediatria Współczesna. Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dziecka 2002, 4, 4, 431-434
- Kierkuś J., Socha P. Nieswoiste zapalenia jelit. https://pediatria.mp.pl/choroby/ukladpokarmowy/72399,nieswoiste-zapalenia-jelit Data dostępu: 6.06.2018
- Wojtuń S. i wsp. Podstawowe objawy i różnicowanie nieswoistych chorób zapalnych jelit. Pediatr Med Rodz 2014, 10 (1): 61–66
- Inflammatory Bowel Disease (IBD). https://www.healthline.com/health/inflammatory-bowel-disease Data dostępu: 6.06.2018
- Jewell T. What Causes Dysbiosis and How Is It Treated? https://www.healthline.com/health/digestive-health/dysbiosis Data dostępu: 6.06. 2018
