Układ trawienny niemowląt jest słabo rozwinięty. Niemowlę potrzebuje kilkunastu miesięcy, by jego układ trawienny osiągnął pełną sprawność. Jest zatem całkiem naturalne, że u niemowląt pojawiają się różne dolegliwości – najpowszechniejsze z nich to ulewania, kolki i zaparcia.
U jak ulewanie
Ulewanie pokarmu to najczęstszy objaw niedojrzałości układu pokarmowego. Nawet połowa dzieci w wieku 0 – 8 miesięcy ulewa co najmniej raz dziennie. I choć zazwyczaj 6-miesięczne dziecko przestaje ulewać, problem może przeciągnąć się nawet do 12 miesięcy.
Ulewanie pokarmu to naturalny przejaw niedojrzałości mięśnia odpowiedzialnego za utrzymanie treści w żołądku. Jeśli ten mięsień nie jest w pełni wykształcony, lub nie ma pełnej sprawności, pokarm będzie się cofał do przełyku. Przyczyną ulewania może być także podawanie niemowlęciu zbyt dużych porcji pokarmu.
Jeśli jednak ulewania są bardzo nasilone, może to świadczyć o alergii na białka mleka krowiego. Dlatego obserwuj swoje dziecko: jeżeli będzie często ulewało, a na jego skórze pojawią się zmiany skórne, udaj się do lekarza. Podobnie ma się sytuacja, jeśli w bliskiej rodzinie masz alergika – to może być sygnał, że Twoje dziecko nie toleruje mleka krowiego.
W przypadku częstego ulewania przy karmieniu piersią również w grę mogą wchodzić reakcje alregiczne. W konsultacji z lekarzem przeprowadź dietę eliminacyjną, zastępując w swojej możliwe alergeny składnikami o podobnej wartości odżywczej, ale bezpiecznym składzie. Pamiętaj jednak, by zawsze wykonywać takie zmiany pod okiem lekarza-pediatry!
K jak kolka
Kolka to kolejny częsty prolem w przypadku dzieci do 5 miesiąca życia. Jedną z przyczyn kolki może być (tak jak w przypadku wzdęć, zaparć i gazów) problem z trawieniem laktozy. Za trawienie laktozy odpowiedzialne jest jelito cienkie, które z racji małej aktywności enzymów trawiennych niemowlęcia nie ma wystarczającej skuteczności trawienia. Niestrawiona laktoza trafia przez to do jelita grubego, gdzie jest rozkładana mikroflorą jelitową. Efektem ubocznym tego procesu jest gromadzenie sięgazów wywołujących kolkę i wzdęcia.
Jednak to nie jesdyna przyczyna powstawania kolek! Wpływ na pojawianie się kolki może mieć zbyt szybkie jedzenie, alergia pokarmowa na białka mleka krowiego czy alergia niemowlęcia na składniki diety mamy karmiącej piersią. Co interesujące, kolka może być wywołana stanem psychicznym dziecka – niemowlę wyczuwające niepokój rodziców może dostać kolki.
Kolka objawia się napadowym, trudnym do ukojenia atakiem płaczu maluszka. Zwykle pojawia się on o tej samej porze i przebiega w podobny sposób. Zgodnie z definicją kolki niemowlęcej wspomniane napady płaczu trwają minimum 3 godziny na dobę, przez minimum 3 dni w tygodniu, co najmniej przez 1 tydzień.
Doraźnie kolkę może złagodzić masaż brzuszka, ciepłe okłady rozluźniające mięśnie brzuszka, gimnastyka nóżek pozwalająca na uwolnienie nagromadzonych gazów, czy puszczanie spokojnej, rytmicznej muzyki. Podobnie jak a przypadku ulewania pomocne może być wyeliminowanie z diety mamy mleka i produktów mlecznych oraz silnych alergenów. Na rynku dostępne są również mleko modyfikowane i inne środki spożywcze przygotowane z myślą o niemowlętach cierpiących na częste kolki, warto się z nimi zapoznać i wdrożyć do diety niemowlęcia (oczywiście po konsultacji z lekarzem!).
Z jak zaparcia
Zaparcia to ostatni z popularnych problemów układu pokarmowego niemowlęcia. Tak jak w przypadku kolek, określenie przyczyn zaparć jest trudne – zaparcia mogą być spowodowane nierozwiniętym układem pokarmowym, małą ilością spożywanych płynów, nagłą zmianą sposobu karmienia czy nieodpowiednie rozszerzenie diety niemowlęcia. Również niewłaściwie rozwijająca się flora jelitowa może wpływać na pojawianie się zaparć.
O zaparciach możemy mówić, gdy mamy do czynienia z występowaniem twardego stolca (często posiadającego ślady krwi), zbitego, bolesnego przy wydalaniu. Częstotliwość wypróżnień nie jest wyznacznikiem występowania zaparć. Normę stanowić może bowiem zarówno stolec oddawany po każdorazowym przystawieniu maluszka do piersi, jak i wypróżnienia poprzedzone nawet 7-dniową przerwą. Ważne jedynie, aby stolec miał prawidłową konsystencję, a jego wydalanie nie wiązało się z innymi niepokojącymi objawami.
Zgodnie z opinią WHO przez pierwsze 6 miesięcy życia wszystkie potrzeby żywieniowe dziecka zaspokoi mleko mamy (lub mleko modyfikowane) – taka dieta nie wymaga dodatkowego nawadniania. Może się jednak zdarzyć (zwłaszcza latem), że niemowlę będzie wymagało uzupełnienia diety o dodatkowe porcje płynów. Zapotrzebowanie na wodę niemowlę zasygnalizuje zwiększoną ochotą na karmienie, co w rzeczywistości będzie domaganiem się napojenia. Przyjmuje się również, że i starsze dzieci należy mieć pod stałą kontrolą; powinny spożywać około 1300ml płynów na dobę.
Zaparcia to dolegliwość dość często występująca u najmłodszych. Z ich powodu cierpi niemal 30% niemowląt. Są jednak sytuacje, kiedy zaparcia są objawem choroby układu pokarmowego. Wówczas towarzyszą im dodatkowe objawy jak np. brak apetytu, wymioty, niski przyrost masy ciała, a nawet gorączka. Występowanie zaparć może również być skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków. Jeśli któreś z nietypowych objawów zaparć u maluszka powodują Twój niepokój, koniecznie skonsultuj się w tej sprawie z lekarzem.
Opracowanie merytoryczne: Lucyna Bienek, doradca www.BebiKlub.pl
