Grzeczność w komunikacji interpersonalnej, czyli w rozmowach bezpośrednich, to coś, z czym żyjesz na co dzień, ale czym kompletnie się nie przejmujesz. Do równych wiekiem osób zwracasz się per „ty”, do starszych „pani/pan” i właściwie tyle jest ci do życia potrzebne. A jednak grzeczność w komunikacji interpersonalnej to dział szeroki i warto wiedzieć, jak się zachować, jak zwracać się do ludzi, by nie wyjść na gbura.
Powitanie i pożegnanie
Wiadomo nie od dziś, ze kluczowym momentem jest pierwsze 5-10 sekund, kiedy spotykasz się z nową osobą. Zasada ta również ma znaczenie, kiedy spotykasz się z kimś znajomym. Po twoim głosie, mimice twarzy i gestach rozmówca wywnioskuje jaki jest twój nastrój i nastawienie.
Najczęściej używanymi zwrotami słownymi są:
- „Dzień dobry/do widzenia” w stosunku do osób nieznajomych, starszych oraz tych, z którymi łączą cię dalsze lub służbowe relacje.
- „Dobry wieczór/Dobranoc” analogicznie jak wyżej, stosowane wieczorową porą.
- „Witam/Cześć/Hej” – stosowane do osób znajomych, rodziny, przyjaciół, dzieci.
- „Szczęść Boże/Niech będzie Pochwalony” – stosowane w stosunku do osób duchownych.
- oraz wszelkie nowomodne i słowotwórcze wyrazy wymyślane przez młode pokolenia w stylu: siema/graba/piątka itd.
Witać możesz się również gestem, poprzez uścisk dłoni, objęcie się, pomachanie ręką, skinienie głową, całowanie się w policzki czy pocałunek w usta.
Zwroty grzecznościowe
Już od dziecka uczono cię trzech magicznych słów: proszę, przepraszam, dziękuję. Z biegiem lat używa się tych słów coraz rzadziej, a szkoda, gdyż stosując je na co dzień stajemy się milsi dla otoczenia!
Proszę
Jeśli kogoś o coś prosisz, stawiasz się w sytuacji mniej ważnej, dlatego istotne jest, aby wyrażanie prośby było grzeczne. Możesz zacząć od:
- czy mógłbyś….
- bardzo proszę o ….
- bądź tak miły i ….
Jeśli jednak połączysz prośbę z trybem rozkazującym, wyrażenie jej nie będzie już miłe, np. zrób to na jutro, proszę.
Dziękuję
Kiedy komuś dziękujesz, najczęściej dodajesz za co, np. za informację, pomoc, po dokonaniu zakupów itd. Jeśli dziękujesz komuś oficjalnie, zwróć się: Chciałabym podziękować ……. . W życiu codziennym, wśród ludzi, z którymi żyjesz, pracujesz czy się uczysz najczęściej stosujesz podziękowania nieoficjalne, czyli: dzięki, co bym bez ciebie zrobiła, mam u ciebie dług wdzięczności.
Przepraszam
Okazuje się, że to słowo najtrudniej przechodzi przez usta. O ile łatwo powiedzieć komuś: „sorry”, to już dużo trudniej powiedzieć słowo „przepraszam” patrząc prosto w oczy. A w takiej sytuacji dobrze jest powiedzieć:
- przykro mi, że tak się stało,
- wybacz mi proszę,
- chcę cię przeprosić.
„Dzień dobry” – czyli kto komu?
Stałą „zagwozdką” dla młodego pokolenia jest to, kto komu pierwszy powinien się ukłonić, podać rękę, przedstawić się. Zasady są proste:
- Przechodzenie na „ty”: propozycję taką składa starszy – młodszemu, kobieta – mężczyźnie, przełożony – podwładnemu, starszy pracownik – młodszemu pracownikowi. Zawsze trzeba tą decyzję przemyśleć, czasem warto zostać w relacji na pan/pani.
- Przedstawianie: zawsze przedstawiasz mężczyznę kobiecie, młodszego – starszemu, młodszego pracownika – starszemu pracownikowi, singla bez względu na płeć przedstawia się małżeństwu.
- Powitania: mężczyzna kłania się kobiecie, młodszy – starszemu, pracownik – szefowi, idący – stojącemu, jadący samochodem – idącemu pieszo, jedna osoba kłania się grupie, wchodzący do pomieszczenia wita się z osobami już tam przebywającymi. Ale pamiętaj: to kobieta do mężczyzny wyciąga pierwsza dłoń do uścisku, starsza osoba wyciąga dłoń do młodszej. Kobiety powinny podawać dłoń tak, aby mężczyzna mógł ją pocałować. Taki pocałunek często nazywany jest „cmok nonsensem”, jednak starsi panowie wciąż jeszcze stosują ten sposób witania się i żegnania. Kobieta przy powitaniu siedzi!